36 jaar de stadsbus in Amby deel 2
In deel 2 duiken we verder in de geschiedenis van 36 jaar de stadsbus in Amby. Dit is een vervolg op het eerste deel waar we gebleven waren bij de jaren '70. We pakken in dit artikel de draad weer op bij 1976, nadat de Hovenbuurt in gebruik werd genomen.
Stadsbussen in de Hovenbuurt
Vanaf 1976 wordt het rondje “Hovenbuurt” Beukenhoven-Achter de Hoven-Lindenplein in de busroute opgenomen. Tot ergens in de jaren 80/90 is de bushalte Lindenplein “beneden” aan de heuvel. Daarna wordt de bushalte verplaatst naar Lindenplein “boven”, bij de kruising met Achter de Hoven. De officiële lezing voor de verplaatsing is dat dit op verzoek van de directie van het bejaardencentrum Amby was, omdat het voor bewoners van het bejaardentehuis een te grote belasting was om de “berg” van het Lindenplein te beklimmen en af te dalen. (Ja, in Amby ligt een berg!) Complotdenkers (toen nog geen woord) vermoedden echter dat de echte reden was dat de stadsbussen langs het huis van collega-buschauffeur Pierre In de Braek konden rijden. Er leek hen geen andere reden denkbaar waarom de stadsbus opeens door de wel zeer smalle Hagenstraat reed. Maar de officiële lezing lijkt toch de enige juiste hier. Wel is het waar dat destijds de stadsbussen vaak even stopten in de Hagenstraat en de chauffeur van dienst al pratend door het raampje van de bus de laatste werknieuwtjes van de stadsbus doornam met Pierre, staand in de tuin of naar buiten leunend door het keukenraam.
Midden jaren ’90: verlegging van de “openbaar vervoersas” Amby
In het midden van de jaren 90 ontstonden in Amby nieuwe kansen en konden eindelijk, na jaren discussie, enkele belangrijke knelpunten in de busroutes opgelost worden. Door de aanleg van de Schovenlaan en het doortrekken van de Gravenstraat kon de busroute eindelijk verlegd worden van de Ambyerstraat naar de Schovenlaan, Gravenstraat, Severenplein vv. Hierdoor werden met name de volgende grote knelpunten opgelost: de omgeving rond de kerk werd ontlast, de krappe bochten van Ambyerstraat naar Severenstraat en vervolgens naar Cramer van Brienenstraat of Westrand konden worden vermeden - deze waren al meermaals levensgevaarlijk gebleken. Ook kon de Ambyerstraat tussen kerk en Severenplein nu vrij van bussen gemaakt worden, als eerste stap naar een autoluwe of autoloze (winkel-)straat. Door de aanleg van de Schovenlaan kreeg Amby ook een heuse busbaan, gelegen tussen de Schovenlaan en bedrijventerrein Scharn-Noord. Hierdoor werd de Ambyerstraat-Zuid ook busvrij en konden hier verkeersdrempels aangelegd worden om de rijsnelheden in te perken en vrachtverkeer te ontmoedigen. Lange tijd was het namelijk niet toegestaan om verkeersdrempels aan te leggen op wegen waar stadsbussen reden. De bussen waren destijds nog niet geschikt om over drempels te rijden. Dit is overigens inmiddels wel veranderd met de huidige generatie bussen. Deze grote wijzigingen in de Ambysche busroutes in de jaren ’90 hadden echter ook enkele nadelige gevolgen: de twee iconische abri’s in het dorpscentrum, op het Severenplein en het pleintje voor de kerk, verdwenen definitief uit het straatbeeld. Het verdwijnen van het bushokje op het Severenplein leidde zelfs tot protestacties van Ambyse “hangouderen” in de lokale pers, getuige de publicatie op de foto rechts.
Vormgeving stadsbussen in de loop der jaren
In de loop der jaren is er enorm veel gewijzigd in busroutes, buslijnnummers en, natuurlijk, het innerlijk en vooral het uiterlijk van de stadsbussen: van geel naar wijnrood en via tomaatrood weer naar wit/rood. Een veelgehoorde vraag bij het station was ook: Welke buslijn gaat nu naar Amby? 2,6,9,5 of toch 6? Het lijnnummer wilde namelijk ook nog wel eens veranderen. Hieronder enkele oude “bekenden”:
Een overzicht van de bussen die Amby doorkruist hebben in de loop der jaren, met telkens een ander lijnnummer.
Sinds het najaar van 2001 was Stadsbus Maastricht onderdeel van Veolia Transport Nederland en verdween de naam en het logo van Stadsbus Maastricht ook al van de bussen. Vanaf 2002 reden de stadsbussen met het Veolia-logo op de bus. Op 10 december 2006 kwam er officieel een einde aan Stadsbus Maastricht. Alle stads- en streekvervoer werd geïntegreerd doordat de provincie Limburg één provinciebrede concessie invoerde voor alle bus- en treinvervoer in Limburg. Hiermee verdwenen in een klap alle stads- en streekvervoerders in Limburg. De provinciale concessie werd middels een aanbesteding voor tien jaar gegund aan Veolia Transport Nederland. Door het einde van Stadsbus Maastricht kwam dus in december 2006 ook na iets meer dan 36 jaar en 5 maanden alweer een einde aan de stadsbussen in de straten van Amby.
1972: Tijdelijk ook nog een tweede stadsbuslijn…
Er was ook een tweede stadsbuslijn die Amby (Amby-Withuishof) tijdelijk aandeed. Begin jaren ‘70 werd Medisch Centrum Vijverdal geopend. De hoofdingang bevond zich destijds aan de Bergerstraat. De stadsbus diende dus voor de ingang van Vijverdal te halteren, gezien het publieke karakter van het gebouw. Omdat de Vijverdalse weg en de Terblijterweg nog niet waren aangelegd diende de bus ergens op de Bergerstraat te keren. De bus had hiervoor een keerlus met eindhalte op de ventweg die langs de Bergerstraat liep. Deze ventweg is later gebruikt als het eerste gedeelte van de Terblijterweg. De oude Bergerstraat is toen op deze plek afgesloten voor gemotoriseerd verkeer en de rijbaan buigt vanaf hier in de richting Maastricht af naar de Terblijterweg.
Museum-stadsbussen
Zijn de stadsbussen na 2006 dan helemaal uit het Maastrichtse straatbeeld verdwenen? Niet helemaal. Vele stadsbussen zijn verkocht en doen in verre buitenlanden nog altijd trouw hun dienst. Ook zijn er diverse museumstichtingen, zoals Stichting Veteraan Autobussen en Stichting Limburgse Tramweg Maatschappij, die nog diverse oude stads- en streekbussen beheren en restaureren.
De Stichting Classic Bus Maastricht heeft ook enkele oude stadsbussen in eigendom, waaronder de SBM38, die nog altijd wegwaardig is en bij diverse feesten en evenementen ingezet wordt. Het kan dus zo maar zijn dat deze stadsbus soms nog door de straten van Amby rijdt.
De oude stadsbus wordt zo nu en dan nog eens ingezet voor feesten en partijen door stichting Classic Cars Maastricht.
Zie ook
- Deel 1 over de eerste jaren van de stadsbus in Amby
- Nieuwsgierig geworden naar nog meer informatie over de stadsbus? Er is een speciale facebookgroep die hierover gaat: "Van GAB Maastricht tot Stadsbus Maastricht"
Bronnen, noten en/of referenties
|