66-jarig jubileum Jeugdcarnaval in Amby - deel 2
Ter gelegenheid van het 66-jarig jubileum Jeugdcarnaval in Amby, afdeling van CV De Sjlaaibok in Amby, zetten we in dit artikel een aantal hoofdzaken van deze organisatie bij elkaar. De jeugdcommissie heeft in de loop van 66 jaar uiteraard een heuse ontwikkeling doorgemaakt, waarmee zij haar organisatie niet alleen steeds wist te verbeteren, maar ook wist aan te passen aan de tijd. Dit tweede deel beschrijft een stukje geschiedenis van de voorwaarden die in de organisatie zijn verwezenlijkt en hoe de groep in de tijd van haar 66-jarig jubileum functioneert.
Outfit van de jeugdgroep
De kleding van de jeugdgroep is altijd in eigen beheer gemaakt. Dat is begonnen met “Lappe Twain” en geldt tot en met de dag van vandaag nog steeds zo. De eerste kostuums waren eenvoudig van aard. Het verhaal wil dat er meters binnenvoering en gordijnstof waren gebruikt als basis voor de kostuums (capes). Of de jeugdgroep van vroeger snel “in de gordijnen” hing is onbekend, maar als dit waar is dan komt dat vast en zeker door het gordijnstof van Twain… Vandaag de dag zijn er uiteraard andere stoffen voor de outfit gebruikt maar het enthousiasme waarmee vroeger de kostuums werden samengesteld lijkt wel besmettelijk te zijn: met opoffering van vele vrije uurtjes is de huidige outfit gemaakt en die mag er zijn! Er zijn zelfs vanwege het winterse weer door vrijwilligsters ooit 26 dikke, witte sjerpen gebreid.
Financiële acties
Zoals vermeld staat CV De Sjlaaibok garant voor het financiële reilen en zeilen van de jeugdgroep. Deze is immers vast onderdeel van de vereniging, vormt beslist geen eigen club en heeft geen eigen “kas”, al opereert ze redelijk zelfstandig.
De jeugd wordt dan ook wel eens ingeschakeld bij financiële acties, zoals de jaarlijkse verkoop van violen. Bij o.a. het organiseren van het 22-jarig jubileum werden ook diverse acties bedacht om aan extra geld te komen, teneinde het jubileum te kunnen vieren. Op 20 oktober 1979 trok men langs de deur met sjlaai. Binnen de kortste keren waren maar liefst 600 kroppen sla verkocht! Een andere activiteit waren een tweetal gekostumeerde voetbalwedstrijden. In navolging van een dergelijke wedstrijd in 1955, die door volwassenen werd gehouden op kermisterrein “’t Kempke” (nu Lindenplein), werd in november 1979 een wedstrijd gespeeld tegen de jeugd van RKASV, gevolgd door een wedstrijd met “prominenten”. Ook mag vermeld worden dat in dit jubileumjaar de Jeugdprins in het nieuw werd gestoken. Dat was in die tijd een kostenpost van al gauw enkele honderden guldens. Het is bijna ongelooflijk, maar dit bedrag werd in één keer bij elkaar gelegd door de zondagochtendgasten in de Amyerhoof! Bij het 44-jarig jubileum heeft men o.a. gekozen om viooltjes deur aan deur te verkopen. Wat toen lukte lukt nog steeds: dit is nog elk jaar een leuke bron van inkomsten voor het Ambyse Jeugdcarnaval. Voor het 55-jarig jeugdjubileum hebben ook een aantal financiële activiteiten plaatsgevonden. Een schot in de roos werd de “Bokkeloup”: een sponsorloop door het dorp voor jong en oud. Ook heeft de jeugd al enige jaren haar eigen “boekjes en pennen” in de verkoop en dragen ze er zelf zorg voor dat een setje met 30 stuks verkocht word. Buren, familie, vrienden en inmiddels ook whatsapp-groepen: niets wordt overgeslagen.
Logo
Omstreeks 1985 ontstond binnen de carnavalsvereniging het idee dat er voor de jeugdcarnaval een logo gemaakt kon worden. Rob Plantaz vond hiervoor enige inspiratie in zijn stripverzameling “Suske en Wiskes” en nam de bok uit het album “De Bokkenrijders” hiervoor als model. Dit werd door hem aangevuld met twee carnavalvierende kinderen, compleet met een ratel in de hand. Na dit eerste logo zijn er meerdere ontwerpers geweest die een logo hebben bedacht bij jubilea van de jeugdafdeling van De Sjlaaibok. Maar welk logo dan ook, telkens is het symbool van de vereniging - de bok - terug te vinden, samen met een getekende verwijzing naar jeugdige elementen. Vanaf het 66-jarig jubileum wordt er weer een vernieuwd jeugdlogo gebruikt en dit zal zeker weer een aantal jaren goede dienst bewijzen.
Samenwerking met de basisschool
Voordat jaarlijks kinderen voor het nieuwe Jeugdprinsenpaar, Raad van Elf en Sjlaaimetsjes worden benaderd is er eerst goed contact met Basisschool Amby. Door leden van de jeugdcommissie, onder toeziend oog van leerkrachten, wordt er aan alle groepen carnavalsles gegeven. Er wordt verteld over de Sjlaaibök, kinderen mogen een steek van de Raad van Elf of een Sjlaaimettenhoedje passen en wie wil mag eens voelen hoe een prinsenmuts of prinsessenkroontje op het hoofd aanvoelt. Ook samen een heuse polonaise maken ontbreekt dan niet. Uiteraard wordt de uitleg rijkelijk vergezeld door beeldmateriaal: foto’s en filmpjes op het digibord.
De directie van de school laat in carnavalstijd ook haar vastenaovendsshart spreken. Daags na het uitroepen brengt het kersverse Jeugdprinsenpaar, vergezeld van Opperbok en Oppersjlaaimetsje, een bezoek aan school. Sinds een paar jaar worden alle kinderen bij elkaar gebracht in de grote gymzaal en wordt er een heus feestje gevierd. Zowel het prinsenpaar, de “oppers” en alle aanwezigen worden dan aan het dansen en hossen gezet. Ook op vrijdag voor carnaval is het Jeugdprinsenpaar, weer vergezeld van Opperbok en Oppersjlaaimetsje, weer prominent aanwezig tijdens de carnavalsviering van de basisschool.
Programma
De jeugd heeft tijdens de carnavalsperiode in Amby haar eigen programma. Het zogenaamde “vijfde seizoen” wordt geopend met een geheel eigen Kinderzitting, alwaar het nieuwe Jeugdprinsenpaar wordt uitroepen. Deze seizoensopening wordt de laatste jaren niet meer vier weken voor carnaval gehouden, maar is vervroegd naar november. Behalve dat er op deze manier meer rust wordt gebracht in de organisatie van het jeugd- en volwassen programma, kunnen de kinderen nagenoeg het hele seizoen optrekken met hun leeftijdsgenootjes van dezelfde klas. Voorheen trad de “oude“ jeugdgroep af in januari of februari. Op dat moment zit een groot deel van de kinderen al in de brugklas, terwijl anderen nog de basisschool bezoeken. Door het jeugdseizoen te vervroegen is dit “probleem” grotendeels verholpen. Bijkomend voordeel is ook dat na de uitverkiezing de periode van “het geheime zwijgen” over wie het nieuwe prinsenpaar wordt flink is verkort, hetgeen deze spannende periode voor de kinderen iets gemakkelijker maakt.
Op de zitting brengen de Sjlaaimetsjes en de jongens van de Raad van Elf ook voor het eerst hun eigen dans ten tonele en ook hier staan ze inmiddels in heel Maastricht om bekend. Elk jaar wordt een nieuwe dans ingestudeerd en wordt gezorgd voor bijpassende kledij. Dit is de laatste jaren dan ook een van de handelskenmerken geworden. Inmiddels beroemd in Maastricht en omstreken zijn de drukbezochte kindermiddagen op carnavalszondag en -dinsdag in de Amyerhoof. Deze middagen, waar tot ca. 1980 alleen kinderen van de Ambyse basisschool toegang hadden, zijn door toedoen van de toenmalige jeugdcommissie vanaf dat jaar voor iedereen opengesteld. Zelfs de ouders van de Ambyse kinderen komen op deze middag bij de Sjlaaibokjeugd “Karneval in Amie” vieren! De Sjlaaibök zorgen op deze middagen voor een toeziend oog, verkopen snoep en frisdrank tegen aangepaste prijzen en zorgen i.s.m. de Amyerhoof voor een leuk programma met aangepaste muziek van een diskjockey. Ook zijn er medaljes voor ‘t “Orizjineelste Pekske” of ‘t “Sjoens gesjminkde geziech”, in verschillende leeftijdscategorieën. Een deel van het carnavalsprogramma wordt samen met het Grote Prinsenpaar en Raad van Elf uitgevoerd. Voorafgaand aan het bijwonen van het Nieuw Prinsenbal en de Officiële Receptie neemt het Jeugdprinsenpaar deel aan de gezamenlijke koffietafel bij de Grote Prins thuis, waar ook carnavalskrant ‘t “Sjlaaiblaad” wordt gepresenteerd. Het carnaval wordt op zaterdag voor vastenaovend gezamenlijk geopend met een carnavalsviering in de kerk, waarna op het Severenplein Sjlaaibok “Bertsje” wordt verheven (opgehesen). Voordat op carnavalsmaandag de optocht door het dorp trekt wordt door de voltallige jeugdgroep, samen met de Grote Raad, deelgenomen aan een feestelijke koffietafel. Als hierna de stoet door Amby trekt, doet het Jeugdprinsenpaar met gevolg hieeraan mee met een geheel eigen “wagel”. Na afloop is het Jeugdprinsenpaar met de Oppers” er weer bij als de Grote Prins in de Amyerhoof de optochtprijzen bekend maakt.
Anno 2024
Na een behoorlijk aantal jaren als voorzitter van de jeugdcommissie, nogal wisselend van samenstelling, besloot Harry Fricker in 2021 het stokje door te geven aan een nieuwe generatie. Deze herschikte de taken in de werkgroep en kreeg Monique Lambertij-Ritzervelt als voorzitter. De nog steeds meerhoofdige jeugdcommissie houdt de inmiddels tot een vaste traditie uitgegroeide Amiese Jeugkarneval vast en zeker nog jarenlang in stand. Dat is een taak die niet zo eenvoudig is in deze tijd waarin iedereen het druk heeft, veel zaken digitaal de revue passeren en vrijwilligers niet altijd zo gemakkelijk te vinden zijn. Maar samen met alle Sjlaaibök, vrijwilligers en ouders gaat de huidige jeugdcommissie deze uitdaging met plezier, goede moed en onder dank voor de vele hulp graag aan. Dat geeft goede hoop op een gezonde vastenaovends-toekomst!
De jeuggroep is door sponsoring van de Ajd-Prinse van Amie zo goed als helemaal in het nieuw gestoken: 30 nieuwe jassen, 30 nieuwe witte polo’s en voor de jongens van de Jeugdraad elk een nieuwe broek. Bovendien staat hen nog een gloednieuwe cape te wachten! Met de opbrengst van diverse acties heeft het feestcomité haar steen daar aan kunnen bijdragen. Trots spreek zij dan ook van "steen" i.p.v. "steentje", want naast dit alles mocht zelfs een cheque overhandigd worden van maar liefst € 16.400,00! Zo mogelijk komen er ook nog nog twee nieuwe Prinsenpakjes aan! Voor de komende jaren staat de Sjlaaibokjeugd er dus weer prima op!
Zie ook
• 66-jarig jubileum Jeugdcarnaval in Amby - deel 1
• Historie van C.V. De Sjlaaibök 3: Jeugdcarnaval
| Bronnen, noten en/of referenties
Tekst en foto’s: Jeugdcommissie; archief CV de Sjlaaibök, Amiepedia |