De Petrie Crijns-tunnel
Op donderdag 2 december 2021 werd aan beide zijden van het viaduct van de A2 nabij de Geusselt, dat de stadsdelen Amby met Nazareth verbindt en in de volksmond de “tunnel van Nazareth” wordt genoemd, een naambord geplaatst. De tunnel heet voortaan de Petrie Crijns-tunnel, vernoemd naar Korporaal der 1e klasse Petrie Crijns.
De opdracht
De vernoeming van dit viaduct naar Petrie Crijns is een gevolg van een initiatief van de stichting “Coördinatie 75 jaar Vrijheid”, waaraan ook Rijkswaterstaat haar medewerking verleende. De stichting is verantwoordelijk voor het nationale project “Vernoeming omgekomen militairen tijdens vredesmissies”. De stichting “Coordinatie 75 jaar Vrijheid” heeft daarbij twee doelen voor ogen. Op de eerste plaats onze omgekomen militairen te herdenken en als tweede het Nederlandse volk op die manier te tonen dat vrijheid niet iets vanzelfsprekends is en dat veel militairen daarvoor de hoogste prijs betalen. “Verkeerskunstwerken als bruggen en viaducten in Nederland bieden een blijvende en passende herinnering aan hen die zich voor de vrijheid en veiligheid van anderen onvoorwaardelijk hebben ingezet”, aldus de stichting. Helaas is op het moment van het plaatsen van dit verhaal, in Europa, in de Oekraine, een nieuw gewapend conflict aan de gang. Ook hier zullen weer de nodige (vaak onschuldige) slachtoffers vallen; hopelijk niet als het conflict stopt en er weer blauwhelmen ingezet moeten worden om de strijdende partijen uiteen te houden.
Petrie de militair
Petrie Crijns is geboren op 31 oktober 1970 in Amby en is het middelste kind van de ouders Harrie en Bertien Crijns. De tunnel in Nazareth moet ze in haar korte leven, voordat ze als 17-jarige vol overtuiging besluit het leger in te willen, ontelbare malen gepasseerd zijn, op weg naar haar paard in de manege aan de Nazareth-zijde van de A2. Als lid van de familie Crijns hoort ze bij een grote, bekende en zeer hechte familie uit Amby. Maar in de winter van 1993 bevindt Korporaal der 1e klasse Petrie Crijns zich als vrachtwagenchauffeur van een 4-tonner in een konvooi in Bosnië.
Vredesmissie in Bosnië
Nederland maakt dan deel uit van een internationale vredesmissie die de opdracht heeft de oorlog in voormalig-Joegoslavië in te dammen. De VN-Veiligheidsraad besluit op 21 februari 1992 tot de oprichting van de United Nations Protection Force (UNPROFOR). UNPROFOR moest in Kroatië gaan toezien op de handhaving van het staakt-het-vuren van januari 1992 en de demilitarisering van de door de Kroatische Serviërs veroverde gebieden. UNPROFOR moest daarnaast de veilige terugkeer van vluchtelingen en ontheemden mogelijk maken. De VN-Veiligheidsraad breidde per 8 juni 1992 die UNPROFOR-operaties uit naar Bosnië-Herzegovina. De raad riep in augustus 1992 de lidstaten op alles in het werk te stellen om humanitaire hulp aan Sarajevo en andere zwaar geteisterde gebieden in Bosnië mogelijk te maken. Drie infanteriebataljons met elk een Nederlands communicatiecentrum arriveren in juli in Sarajevo. In oktober en november 1992 volgen een Brits infanteriebataljon in Vitez, een infanteriebataljon in Visoko en het Nederlands-Belgische transportbataljon in Busovaca. Medio 1993 komt nog een Spaans infanteriebataljon aan in Medugorje.
Voldoening
Petrie is enthousiast en gemotiveerd met haar uitzending en zij maakt als zogenaamde blauwhelm, lid van de Alpha-compagnie, vanaf 8 november 1992 deel uit van het transportbataljon in Busovaca in Bosnië. Eind januari/begin februari van 1993 is ze voor een kort verlof thuis, maar vol energie en enthousiasme keert ze snel terug naar haar maten van de Alpha Compagnie om haar taak uit te kunnen voeren.
Fataal ongeluk
Het is 18 februari 1993 als haar konvooi in barre weersomstandigheden tussen de plaatsen Tuzla en Zenica in Bosnië vast komt te zitten. Petrie stapt uit haar wagen, waarschijnlijk om een en ander te inspecteren en komt daarbij ongelukkig ten val. Een flinke klap op haar hoofd leidt tot bewusteloosheid en ze wordt in kritieke toestand overgebracht naar een militair hospitaal. Op 18 februari 1993 overlijdt ze daar, zonder nog bij bewustzijn te zijn gekomen. “Ik heb haar nog gezien”, aldus haar vader. “Uiterlijk was er niets te bespeuren, maar de klap heeft haar ernstig hersenletsel bezorgd”. De precieze toedracht rondom haar val is niet volledig te achterhalen. Korporaal 1e Klasse Petrie is daarmee helaas de eerste Nederlandse vrouwelijke militair die om het leven komt tijdens een vredesmissie.
Een lange vliegreis
Haar ouders zijn op dat moment per vliegtuig samen met een zus en haar man op weg naar Florida, voor wat een mooie vakantie zou moeten worden. Na de landing krijgen ze te horen dat ze even moeten blijven zitten en een defensiemedewerker brengt hen op de hoogte van het drama. Defensie regelt meteen dat ze direct het vliegtuig terug kunnen nemen. “Alle lof voor defensie. Ze zijn vanaf het begin heel open geweest en hebben alle informatie over de omstandigheden met ons gedeeld en veel geregeld”, zegt Harrie. “Maar dit was de langste vliegreis ooit die we gemaakt hebben”.
Het verdriet
Tijdens een gesprek dat Amiepedia had met beide ouders komt het verdriet regelmatig naar boven. Maar ze hebben het toch een plek weten te geven. Vooral Bertien, die van de eerste twee jaren na Petries overlijden nauwelijks nog iets weet, heeft die “twee jaar overgeslagen, alles weg, totaal verdwenen uit het geheugen”. Ze weet zich gelukkig met behulp van haar eigen moeder te herpakken. Er waren nog twee kinderen om voor te zorgen. Wat hierbij goed geholpen heeft is de aandacht van de voormalige bataljonsleden. Elk jaar vinden oud-collega’s wel weer de weg naar het kerkhof in Amby en de zelfgebakken vlaai en de verse koffie in de huiskamer van Harrie en Bertien. Dit heeft zeker de eerste jaren geholpen om dat enorme leed te kunnen verwerken. Zoals Petrie haar collega’s om zich heen voelde als een grote familie, zo voelen Harrie en Bertien dat nu ook.
Herinneren
In de voorbereiding van dit verhaal sprak Amiepedia ook met een van de beste vriendinnen van Petrie, tevens haar vrijwel even oude nichtje Monique. Monique heeft een map beschikbaar gesteld waarin zij tot op de dag van vandaag alles verzamelt wat met Petrie te maken heeft. Zij heeft Amiepedia dan ook benaderd voor dit verhaal. “Als over een tijdje iemand de tunnel doorgaat en niet weet wie Petrie Crijns is, dan is dat snel te vinden op de site”, zo is onze gezamenlijke gedachte. “En zo wordt ze nooit vergeten”.
Vergeten wordt Petrie Crijns niet
Op dinsdag 4 mei 1993, de dag van de dodenherdenking, waarbij de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en het conflict in Nederlands-Indië worden herdacht, worden voor het eerst ook degenen herdacht die in vredesmissies, waar ook ter wereld, hun leven hebben gegeven. Petrie wordt dan voor eeuwig bijgeplaatst op het gevallenenmonument aan de muur van de kerk in Amby. De plechtige onthulling van die plaquette vond plaats onder de huiveringwekkende klanken van de “Last Post”.
In eerste instantie zou haar naam verbonden worden aan het viaductje over de A2 van het nieuwe fiets- en wandelpad dat de Groene Loper verbindt met de landgoederenzone aan de Meerssenerweg. Maar dat is allemaal van na Petrie haar tijd. Dat heeft ze nooit meegemaakt. De tunnel wel en Harrie en Bertien zijn erg blij dat haar naam aan dit specifieke tunneltje wordt verbonden. Zo wordt ze echt nooit meer vergeten.
In mei 2022, als de dan geldende Coronamaatregelen het toelaten, vindt uiteindelijk de officiële plechtigheid van plaatsing en onthulling op het stadhuis plaats.
| Bronnen, noten en/of referenties
Tekst:
Foto’s:
|