Eerste Wereldoorlog

Amby werd officieel in beleg gesteld door de landelijke overheid (bron: www.delpher.nl)

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd in grote delen van Europa gevochten. Dit was de zogenaamde Grote Oorlog, later bekend geworden als de Eerste Wereldoorlog.

Amby in staat van beleg

Nederland was neutraal, maar in omliggende landen werd flink gevochten. Dit had grote invloed op het dagelijks leven in de grensregio's. Bepaalde producten werden schaars, duizenden Belgische vluchtelingen, het Nederlandse leger in opperste staat van paraatheid...Het waren spannende en angstige tijden. Amby werd zelfs officieel in 'staat van beleg' verklaard door de Nederlandse Staat. Op die manier kon de landelijke overheid direct ingrijpen mocht het misgaan...

De Vrijwillige Landstorm

In 1915 wordt Limburg, en specifiek ook Amby, geroemd vanwege de grote getale waarin de vrijwillgers zich melden om het land te dienen (bron: www.delpher.nl)

In 1916 overlijdt te Amby de bevelhebber van de Limburgse Vrijwillige Landstorm, de heer Tielens (bron: www.delpher.nl)

Direct na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog wordt in Nederland de 'Landstorm' opgericht. Dit waren mannen die vrijwillig in dienst traden om de Nederlandse grenzen te beschermen. Ze kregen een uniform en waren bewapend. Met name in de zuidelijke provincies, waaronder Limburg, was het animo om hieraan deel te nemen groot. Dat is ook niet vreemd omdat Limburg tussen de strijdende kemphanen (België en Duitsland) in lag. Dankzij de populariteit schoten de Landstormafdelingen in Zuid-Limburg uit de grond. Zo ook de afdeling 'Heer en Amby'. Maar liefst 47 mannen uit beide dorpen hadden zich hierbij aangesloten. Dit was, zelfs voor Limburg, een groot getal. Mogelijk komt dit doordat de bevelhebber van de Limburgse Landstorm in Amby op de Bergerstraat woonde. Kolonel Philippe Tielens was weliswaar in 1915 met pensioen gegaan maar voelde zich in 1916 geroepen om de Limburgse vrijwilligers te leiden, verenigd in de Limburgse Jagers (niet te verwarren met het huidige regiment de Limburgse Jagers). Lang heeft hij dit niet kunnen doen, in maart 1916 stierf hij en is begraven op het kerkhof in Amby.

Het militair oefenterrein, een aandenken aan de oorlog

In Amby herinnert niet veel aan de periode 1914-1918. Op één ding na. Op de Ambyerheide vinden nog steeds militaire oefeningen plaats op een plek die in de aanloop van de Eerste Wereldoorlog voor dit doel werd aangewezen. In 1912, de Eerste Wereldoorlog hing in de lucht, koopt het ministerie van Oorlog van de gemeente Amby en Meerssen een groot stuk heidegrond. De achterliggende gedachte was dat de Nederlandse garnizoenen moesten moderniseren. Het aantal garnizoensteden werd teruggebracht met als doel dat de overgebleven garnizoenen groter moesten worden. Maastricht wilde graag garnizoenstad blijven. Gezien de ligging aan de rand van het land leek dit ook logisch. Het ministerie vond echter dat dit alleen kon als het garnizoen ook in de directe nabijheid kon oefenen. En zo geschiedde. Er werd op de Ambyerheide een geschikte locatie gevonden. Dit stuk grond lag deels in Amby en deels in Meerssen en was 'gemene grond'. Grond waarvan de gemeente eigenaar was, maar door het volk gebruikt werd. Bijvoorbeeld voor het hoeden van vee. Vandaag de dag vinden nog altijd militaire oefeningen plaats op deze grond. Grond, ooit aangekocht door de minister van Oorlog...

De schietbaan in Amby in 1947. Soldaten poseren vrolijk voor de camera. Opvallend is dat er weinig bomen staan op de heide, in tegenstelling met tegenwoordig (bron. www.4-6ri.nl)

In 1914 landde een Belgisch legervliegtuig in het veld onder Amby. De piloten waren de weg kwijt. De lokale bevolking zal vreemd opgekeken hebben bij het zien van een vliegmachine! (bron. www.delpher.nl)

Zie ook

Voor meer informatie over het militai oefenterrein: Militair oefen- en schietterrein op de Amiërhei