Firma Gebroeders Geelen
Tot in de negentiende eeuw werden bouwmaterialen met de hand vervaardigd dan wel gevormd en bewerkt. Naderhand is de fabrieksmatige productie op gang gekomen. Ook Amby kende een dergelijk bedrijf. Aan de hand van het verhaal, dat de kinderen Geelen en hun partners met ons deelden, geven we in dit artikel een inkijk in het ontstaan, de groei, de verhuizing, maar ook de warme band van Gebroeders Geelen Staalbouw met de gemeenschap Amby.
Het prille begin
Op 01-05-1923 trouwde Miet Vleeshouwers met Mathieu Geelen in Weert. Zij kregen twee zoons: Pierre (1925) en Huub (1927). In 1931 overleed Mathieu Geelen na een kort ziekbed. Miet hertrouwde met Jef Huben in 1932. Jef was een bekwame smid; een artistieke smid die zelfs rozen kon smeden. Zij verhuisden van Hunsel naar Amby en begonnen een café aan de Severenstraat. Jef en Miet kregen samen nog drie kinderen: Charles, Toos en Wiel Huben. Achter het café was een schuurtje waar Jef een smederij had. Dit was eigenlijk het begin van de Gebroeders Geelen, want nadat Pierre en Huub de militaire dienst hadden verlaten rolden zij in het vak.
Ontstaan en groei van de firma. Gebr. Geelen
De firma Gebr. Geelen bestond in feite reeds sedert februari 1952. Zij beschikte toen nog niet over een werkplaats en nam uitsluitend montagewerk aan. In 1954 werd de oude kapelanie aan de Dorpsstraat aangekocht, waarnaast een schuur lag met een oppervlakte van 4 x 5 meter. Op de betreffende locatie werd veel later, rond 2010, het woon-winkelcomplex ‘De Witte Boerderij’ gebouwd. Op een terrein ernaast stonden houten keten. Daar werd geschaft en de werknemers konden zich er omkleden. Wassen kon men zich in een teil, die bij Pierre en Mia Geelen stond die toen in diezelfde oude kapelanie woonden.
Door deze aankoop ontstond de mogelijkheid ook groter werk aan te trekken. De oude kapelanie werd afgebroken en er werd in mei 1956 een fabriekshal van 8 x 20 meter gebouwd. In 1959 werd, om de werkzaamheden in deze hal voort te kunnen zetten, over deze hal een fabriekshal gebouwd van 16 x 24 meter.
In 1962 werd de hal nogmaals uitgebreid en lag er midden in Amby een groot staalconstructiebedrijf. Tevens werd in 1962 het naastgelegen pand aangekocht. Dit pand werd omgebouwd tot kantoor, schaftlokaal en badlokaal. Rond die tijd werkten ongeveer 40 personen bij de Gebr. Geelen. Het gros van de constructie- en machinebankwerkers waren jongens van ‘Amie’. In 1964 vierde Gebr. Geelen het 10-jarig jubileum. Het programma bestond uit een Plechtige Eucharistieviering uit dankbaarheid, gevolgd door een koffietafel bij Café Franssen in de Dorpsstraat. Om twaalf uur werden de kantoren en de werkplaatsen plechtig ingezegend door pastoor Vroomen uit Venlo, geestelijk adviseur van de afdeling Maastricht van de RK Bond van Smeden. Ter ere van het jubileum bood het personeel aan de directie een bronzen herinneringsplaquette aan.
Een bedrijf met een warm hart voor Amby
Er kwamen steeds meer opdrachten binnen en eigenlijk kwam het erop neer dat meer inkomsten leidden tot uitbreiding van de fabriekshal naar aanzienlijke proporties. Maar ook bewoners en verenigingen van Amby konden altijd bij Gebr. Geelen terecht voor kleine reparaties, meestal pro deo. Omdat de carnavalsvereniging in 1966 geen lokaal meer ter beschikking had, stelde de Gebr. Geelen haar fabriekshal aan de vereniging ter beschikking voor de carnavalszitting en het uitroepen van de vorst. Daartoe werd de complete hal ontruimd. Het schaftlokaal deed op woensdagmiddag dienst als kienlokaal voor de bejaarden van Amby. Mia Leclaire verzorgde deze middagen; zij beheerde namelijk ook het schaftlokaal. In de avond werden er dan weer naailessen gegeven in datzelfde schaftlokaal. Pierre en Huub waren zelf niet de vakmensen, maar ze hadden wel de beste vaklui en het beste machinepark in de regio. Er werd dan ook vaak door andere firma's gebruik gemaakt van deze machines en vaklui werden uitgewisseld, o.a. met ENCI, Ankersmit en zelfs tot in Duitsland. Ook werden er na werktijd door eigen mensen cursussen gegeven in de werkplaats, o.a. plaatwerken. De mannen, werkzaam bij de Gebr. Geelen, mochten op vrijdagavond en zaterdag voor zichzelf klussen. Dat soort dingen kon nog in die tijd. Bij Gebr. Geelen werden ook andere activiteiten georganiseerd, zoals de Sinterklaasmiddag waarbij voor alle kinderen een cadeau werd besteld bij Sinterklaas. Mia en Fieny waren de stille krachten achter Sinterklaas. Jan Vries of Jean Huntjens, de melkboer, trokken zich de rol van Sinterklaas aan. Daarnaast waren er droppings en uitstapjes naar de wijnfeesten in Cochem.
De Gebr. Geelen waren zeer behulpzaam voor de gemeenschap Amby. Nu nog zijn haar smeedwerken te zien, zoals de vlaggenmast bij de Amyerhoof en verschillende ornamenten in de kerk. Maar ook de voormalige speeltuin van Amby is mede tot stand gekomen door medewerking van de Gebr. Geelen. De speeltoestellen werden allemaal door hen gemaakt.
Verhuizing naar de Beatrixhaven
De firma Gebr. Geelen groeide uit haar jasje en was eigenlijk te groot geworden om midden in Amby het bedrijf voort te zetten. Er was sprake van een bepaalde overlast in de vorm van geluid en van grote transporten midden in het dorp. Daarnaast waren er vergevorderde plannen om Amby uit te breiden met de Hovenbuurt. In 1971 ging de eerste spade in de grond aan de Klipperweg, alwaar een nieuwe fabriekshal en kantoorpand werden gebouwd, met een ruime frisse kantine en was- en kleedlokalen. De verhuizing was geen sinecure, want als eis gold dat de produktie zo weinig mogelijk gestoord mocht worden en de levertijden zo weinig mogelijk in gevaar mochten komen. Dankzij de extra inzet van iedereen die werkzaam was bij de Gebr. Geelen is de verhuizing zeer goed verlopen. Op 12 mei 1972 vond onder grote belangstelling van zakenrelaties, familie en vrienden de opening van het nieuwe pand plaats. Tijdens de opening werden Pierre en Huub begiftigd met het "Laureaat van de Arbeid". Dit is een onderscheiding die niet zo maar uitgereikt werd.
Crisis
Aanvankelijk floreerde het bedrijf volop. In deze periode waren op een bepaald moment 100 personen werkzaam bij de Gebr. Geelen. Anderhalf jaar na de opening van het nieuwe pand ontstond er een economische wereldcrisis. De gevolgen hiervan zijn niet aan de Gebr. Geelen voorbij gegaan. De gemaakte prognoses vielen in duigen, financieringsplannen moesten worden aangepast. Het in ijltempo oplopen van de staalprijzen trok een streep door de afgegeven calculaties. Ondanks deze problematiek gingen de Gebr. Geelen rustig voorwaarts, maar er waren al meerdere collega-bedrijven die de strijd moesten opgeven. De situatie werd steeds moeilijker en er moesten pijnlijke maatregelen worden getroffen, zoals een korte periode met arbeidstijdverkorting en er moest helaas een aantal personeelsleden afvloeien. De produktie bevond zich echter nog in stijgende lijn, alleen was de grote zorg om de kostenstijging in de hand te houden. Gezien de economische omstandigheden werd op 19 januari 1979 het 25-jarig jubileum bescheiden gevierd met een Heilige Mis en een diner voor het personeel. Dit diner werd gehouden bij Restaurant La Fontaine van de familie Knubben (nu Beats and Bars) aan het Severenplein. Tijdens deze plechtigheid werden ook de werkers van het eerste uur gehuldigd, te weten: Ber Coninx, Martin Custers, Charles Huben, Wiel Huben en Pierre en Huub. Toch leidde de moeilijke economische situatie op enig moment tot een faillisementsaanvraag. Deze werd gelukkig afgewend, doordat de bank bereid was een krediet te geven. Uiteindelijk werd het faillissement definitief afgewend via de ovename door Reinal Machinefabriek BV. Hiermee behielden de 65 werknemers hun werk. Omdat Pierre en Huub zeer begaan waren met hun personeel ging daarmee een hartstochtelijke wens van beiden in vervulling.
Ter Overweging
Op het moment van schrijven van dit artikel, oppert de familie de overweging, dat gezien de maatschappelijke en sociale verdiensten voor Amby, een herinnering aan de firma Gebr. Geelen misschien wel op zijn plaats is, bijvoorbeeld in de vorm van een plaquette. Een mooie plek daarvoor zou het plein "De Witte Boerderij" kunnen zijn; de originele plaats in het dorp van de voormalige eerste bedrijfsgebouwen.
Bronnen, noten en/of referenties
|