Heimwee naar Amby
Heimwee naar Amby
Harrie Willems uit de Hoofdstraat verhuist vanwege zijn werk naar Heerlen en schrijft jaren later een liedje over zijn geliefde Amby. Hij heeft heimwee, dat is duidelijk en zou het liefst te voet teruggaan naar het dorp van zijn vrienden en jonkheid.
Harrie Willems
Hubertus Willems, beter bekend als Harie Willems, wordt op 1 januari 1909 geboren te Amby. Op 26-jarige leeftijd trouwt hij als mijnbeambte met de 22-jarige Kerkraadse Hubertina Louiza van de Wier, beter bekend als Wies van de Wier. Als Harie 75 jaar is overlijdt hij op 20 september 1984 in Heerlen.
Tante Els
Els Muermans is een dochter van Sjeng en Fien Hermans-Willems uit de Kloosterstraat 13 (tegenwoordig Longinastraat 92) en is het petekind van Harie. Maar Els is ook een tante van mijn vrouw, Jos van den Ende-Jaminon, en zodoende ga ik wel eens bij de hoogbejaarde tante Els op bezoek. In september 2022 vertelde zij mij het volgende verhaal.
Het verhaal
Als jonge vrouw heeft Els van Harie een fragiel en dun papiertje gekregen (A5-formaat) waarop Harie een liedje heeft getypt. Waarom ze dat heeft gekregen kan Els zich niet meer herinneren, maar zij vermoedt dat ze dat gekregen heeft omdat zij het petekind van Harie was. Els is erg zuinig op het papiertje dat al decennialang door haar goed bewaard wordt. Peetoom Harie en tante Wies woonden in de Hoofdstraat in het huis met de erker tegenover de garage van Schols (huidige Ambyerstraat – Zuid, nummer 20). Harie werkte “op de mijn” en daardoor werd hij “verplicht” om korter bij zijn werk te gaan wonen, in of nabij Heerlen. Wanneer die verhuizing heeft plaatsgevonden kan Els zich niet meer herinneren. Het liedje heeft als titel “Mien Amie” en beschrijft dat Harie vaak aan Amby terugdenkt, ook al is hij al lang uit het dorp weg. Soms zou hij te voet terug willen gaan naar zijn vrienden en het dorp van zijn jonkheid. Het eerste couplet van zijn lied is daar duidelijk in:
Soms zou iech zoe te voot op weeg goon
Bij lui en dörrep en vrun terök
Soms zou iech zoe te voot op weeg goon
Nao ’t dörpke van mien joonkheid terök.
Op de vraag wat de melodie van het liedje is, was Els heel duidelijk: “het is de melodie van Ich mööch zo Foß no Kölle gon”. Dat is Keuls dialect en betekent Ich möchte zu Fuß nach Köln gehen.
Heimwee naar Köln
Heimweh nach Köln (in Keuls dialect: Heimweh noh Kölle, ook bekend als Ich mööch zo Foß no Kölle gon) is een populair Keuls liedje van Willi Ostermann (1936), in Keuls dialect, dat onder andere in de Keulse carnaval een duidelijke plek heeft.
Gezongen versie: Lotti Krekel - Ich mööch zo Foß no Kölle gon
Heimweh nach Köln
En Köln am Rhing ben ich gebore,
ich han un dat litt mir em Senn,
ming Muttersproch noch nit verlore,
dat eß jet, wo ich stolz drop ben.
Refrein
Wenn ich su an ming Heimat denke
un sin d’r Dom su vör mir ston,
mööch ich direk op Heim an schwenke,
ich mööch zo Foß no Kölle gon
mööch ich direk op Heim an schwenke,
ich mööch zo Foß no Kölle gon
Ich han su off vum Rhing gesunge,
vun unsem schöne, deutsche Strom,
Su deutsch wie he ming Leeder klunge,
su deutsch bliev Köln met singem Dom.
(refrein)
Un deiht d’r Herrjott mich ens rofe,
dem Petrus sagen ich alsdann:
„Ich kann et räuhig dir verzälle,
dat Sehnsucht ich no Kölle han.“
(refrein)
Un luuren ich vum Himmelspöözche
dereins he op ming Vaterstadt,
well stell ich noch do bovve sage,
wie gähn ich dich, mie Kölle, hatt.
(refrein)
Het is overduidelijk dat de tekst van Heimweh nach Köln Harie heeft geïnspireerd voor zijn Mien Amie.
Heimwee naar Amby
De originele tekst van Mien Amie zoals Harie die indertijd getypt heeft bestaat uit twee coupletten. Vele jaren later (wanneer is niet bekend) heeft Els de tekst van Harie met een derde couplet in haar eigen handschrift aangevuld omdat ze de tekst te kort vond.
MIEN AMIE
In Amie dao bin iech gebore
Dat dörepke kort beej Meschtreeg
Ich hub dao aan men hart verlore
Van wie iech zaog het ierschte leech
Iech deenk zoe deks nog aan mien Amie
Al been iech auch al lang eweg
Soms zou iech zoe te voot op weeg goon
Bij lui en dörrep en vrun terök
Soms zou iech zoe te voot op weeg goon
Nao ’t dörpke van mien joonkheid terök.
=o=o=o=o=o=o=o=o=
Ze zègge Amie, da’s te look bès
Laot ze mèr kletse, ’t is neet woer
Es diech auch geine Metropool bès
Iech kom weer nao dich toer op toer
Zeen iech van wied de kèrrektore
En dien lang straot mèt huiskes klein
Dien veldwèg mèt hun karrespore
Kin ‘ch dan neet koome ’t deit miech pein
Dien veldwèg met hun karrespore
Kin ‘ch dan neet koome ’t deit mich pein!
Iech maog neet klage euver ’t leve
Iech moot zelfs zegge ’t ging miech good
’t Heit miech zoeveel schoens gegeve
En ’t zinge zit miech in ’t blood
Iech kin ’t daorum auch neet laote
Te zinge van den dier’bre groond
Woe miech m’n mooder lierde praote
Van ’t plekske woe mien weeg ins stoond
Dit liedje schreef mijn peetoom.
Dat laatste couplet maakte ik erbij.
Els
Bronnen, noten en/of referenties
|