Historie van C.V. De Sjlaaibök 10: Voorzitters en “hun” beleidspunten
Sinds de oprichting van de Sjlaaibök in 1955 heeft de vereniging altijd een behoorlijk vaste continuïteit in het bestuur gehad. Vele bestuurders namen hun verantwoordelijkheid en bleven via de vereniging jaren hun bijdrage leveren aan de carnaval in Amie. De leiding beruste in de handen van de voorzitter. De dagelijkse leiding van de vereniging is altijd in goede handen geweest, wat ook wel nodig was vanwege telkens de aanpassing aan de tijd met belangrijke beleidspunten. Elk jaar hetzelfde draaiboek uit de kast halen was al na korte tijd van bestaan immers geen optie meer.
De eerste voorzitters
Na de oprichting werd Jef In de Braek (bijnaam in de eerste Raad van Elf “D’n Ezel”) in 1957 als eerste voorzitter afgelost door Jef Wintjens (bijnaam “De Kuusj”; hij was slager van beroep), waarna in 1960 Jean Urlings de voorzittershamer mocht overnemen en deze - hoe kan het ook anders - 11 jaar hanteerde. Jean wist wel hoe hij een vereniging moest leiden, want naast zijn voorzitterschap van de Sjlaaibök was hij jarenlang een van de twee wethouders én locoburgemeester van de toenmalige gemeente Amby.
Nadat Jean Urlings te kennen had gegeven om te stoppen duurde de zoektocht naar een goede, vaste opvolger een paar jaar. Er waren wel een aantal “tussenpausen” die elk één jaar de voorzitterstaak op zich namen: Guus Meijer ( 1971-1972) en Joop Vroemen (1972-1973). Hierna nam Jean Urlings de hamer weer op voor ’n tweede termijn, om mee te zoeken naar een voorzitter waar de Sjlaaibök met gezonde blik voor de toekomst mee vooruit konden. Deze werd na een jaar gevonden in de persoon van Lou Mulkens, die in 1971 prins is geweest. Lou trad in 1974 op 27-jarige leeftijd aan als jonge voorzitter. De raad was toen nog een echte Raad van Elf: elf personen, die tevens het hart (leden en bestuur) van de vereniging vormden. Daarom heen waren veel vrijwilligers actief, die echter geen lid waren van de vereniging.
Naar een jubileum
Van hen had Lou de opdracht mee gekregen om ook al vooruit te kijken naar het 2 x 11-jarig bestaan in 1977. Er werd een feestcomité samengesteld dat stevig aan de weg timmerde. Er werd een groot feest georganiseerd bij de hoeve van de familie Van der Linde. Na maar liefst drie dagen vol feestelijkheden was er een voor die tijd ongekende opbrengst van maar liefst 28.000 gulden! Ook werkte men het idee van Rob Goessens uit om een beeldje van de Sjlaaimet te laten maken en te verkopen. Ook dat werd een groot succes. Dit beeldje sierde in die jaren vrijwel elke huiskamer in Amby en stond bovendien in menige woning daarbuiten. Het Jubileumfeest werd gehouden in de tot feesthal omgebouwde grote schuur “Nieuw Geusselt” bij de familie Vaessen aan de Heukelstraat en was een groot succes.
Tijdens dit jubileum heeft Lou de eerste aanzet gegeven voor de oprichting van de Ajd Prinse Garde Amie die in 2021 haar 44-jarig bestaan beleefde, maar vanwege de coronaperikelen dit amper kon vieren.
C.V. de Sjlaaibök wordt een grote vereniging
Na het jubileum kwam het besef dat het gehele carnaval niet alleen door de Raad van Elf georganiseerd kon worden. Er waren inmiddels veel medewerkers actief, die de raad assisteerden bij o.a. de organisatie van de zittingen en de optocht . Om deze medewerkers ook een stem in de vereniging te geven werd in 1980 besloten om het lidmaatschap open te stellen. Nu konden buiten de leden van de Raad ook “burgers” lid van de Sjlaaibök worden. En zo kon het gebeuren dat er plots geen 11 maar 90 leden van de Sjlaaibök waren, die gezamenlijk ook voor het eerst contributie gingen betalen. Die werd op het symbolische bedrag van fl.11,00 vast gesteld.
In 1980 vond Lou dat zijn tijd als voorzitter er op zat. Maar hij stopte niet met zijn taken als bestuurder, want Lou bleef het bestuur trouw tot 2016, als “bestuurslid zonder muts” de vereniging te laten profiteren van zijn jarenlange ervaring. En als er weer eens ergens “poep aan de knikker” was, werd Lou als “verbinder” ingezet om dit op te lossen.
Uitbreiding bestuur en organisatie
In 1980 trad Arno Custers aan als voorzitter van de vereniging. De Sjlaaibök werden getransformeerd naar de huidige vorm, met tal van commissies die een eigen stuk van de organisatie op zich namen. Zo waren er o.a. de zittingscomissie, , jeugdcommissie, buitencommissie, optochtcommissie enz. Soms werd daar ook een beetje de draak mee gestoken: er kwam na enige tijd zelfs een “Kemissie Trap”: deze twee of drie leden van de Raad hadden als taak ervoor te zorgen dat er een ladder aanwezig was om op carnavalszaterdag de Sjlaaibok op te hangen en weer af te halen op dinsdag (dit karwei werd later meer geautomatiseerd en kwam er een heuse “Pleinkemissie”).
In het toenmalige bestuur zaten 11 leden: zes leden uit de Raad van Elf en vijf overige leden “zoonder möts” (geen Raadslid). Daarbij waren, voor die tijd zeer revolutionair, twee dames: Riny Jalhay en Maria Zaar. Arno was in die tijd een echte verbinder; door aandacht voor iedereen was er snel een eenheid tussen de oude en de nieuwe Sjlaaibök.
Arno heeft ook de voorbereiding voor het 3 x 11 jarig bestaan mee gestalte gegeven. Een van de hoogtepunten uit die tijd was de organisatie van de Heihoffeesten. In een weiland bij de Heihof van de familie Vliekx verrees een knots van een feesttent. Dat op zich was al een prestatie van formaat, want zo “hoog op de hei” er was helemaal niets: geen water, geen elektriciteit, geen sanitair. Maar nadat ook deze hobbels overwonnen waren reden er taxibusjes af en aan, om de mensen vanuit Amie “de hei op” te krijgen. Hoe men thuis kwam weten we tot de dag van velen vandaag nog niet! Tijdens dit feest werd ook de eerste wandeltocht georganiseerd. Dit bleek een blijvende en terugkerende activiteit, die de Sjlaaibök tot de dag van vandaag in ere hebben gehouden.
Memorabel is ook dat Arno door zijn goede contacten op zijn vakantieadres aan de Adriatische kust in Italië jaarlijks een weekje vakantie in Hotel Saint Tropez in Riccione mocht verloten. Jarenlang werden er tot ver na het voorzitterschap van Arno tijdens het Nieuw Prinsenbal loten verkocht met deze gewilde vakantie als hoofdprijs. En dat heeft de penningmeester bepaald geen windeieren gelegd. Op de foto Arno samen met mevr. Fabri van het hotel, die samen met haar zoon in 1985 in Amby op bezoek kwam.
Een gezonde(re) vereniging maken en houden
In 1988, na twee periodes voorzitterschap en een dienstverband vanaf 1964 in de Raad, vond Arno dat zijn werk als voorzitter er op zat en trad Han Habets voor twee periodes van vier jaar - zoals destijds geadviseerd werd in de verenigingsregels - aan als voorzitter van de Sjlaaibök.
Zoals bijna altijd na de viering van een jubileum is het zaak om de Raad van Elf op volle oorlogssterkte te houden. Dat was de eerste taak waar onder leiding van Han hard aan gewerkt moest worden. Waren er in 1989 nog net elf leden te vinden, in 1990 stond er weer een frisse en volwaardige raad van maar liefst 17 personen klaar om Carnaval in Amie voor te gaan.
Dit was ook de tijd dat het moeilijker was om de jaarlijkse begroting rond te krijgen. In vroeger tijden ging alles bijna gratis en voor niets, maar nu moest alles professioneler worden aangepakt, werd de regelgeving vanuit de overheid uitgebreid en moesten er keuzes gemaakt worden. De opbrengst van de jaarlijkse fancy fair (rond de fl. 2000,-) als extra financiële injectie was allang niet meer voldoende om aan alle verplichtingen en wensen van de commissies te voldoen en zo werden in 1992 de Sjteunbök geïntroduceerd. Deze zijn tot op heden nog altijd onmisbaar in het financiële plaatje van de penningmeester.
Presentatie en samenwerking
In die tijd werd er, mede door vicevoorzitter Rob Plantaz, veel geïnvesteerd in de relatie met de zusterverenigingen van het SMV en dit resulteerde in 1997 tot de toewijzing van de organisatie van het MVK: de finale van het “Mestreechter Vastelaovesleedsjes Konkoer” zou in een grote tent in Amby gaan plaats vinden. Dit hoofdstuk uit deze geschiedenis van de Sjlaaibök is te lezen in deel 11 van deze verhalenreeks. Het MVK-feest werd behalve een groot succes ook een geweldige opsteker voor de organisatie van het 44-jarig jubileum! Het waren twee extra taken voor de voorzitter van die tijd.
De Sjlaaibök stelde een goede samenwerking met haar Maastrichter zusterverenigingen op prijs. Als het maar even kon werd het uitroepen van een Prins of Prinsenpaar elders bijgewoond, waarbij gezorgd werd dat “die van Amie” zich op zijn best konden presenteren. Datzelfde gold uiteraard ook als andere carnavalsverenigingen naar Amby kwamen. D.m.v. voltallige en onberispelijke uitstraling, humoristische en persoonlijk gerichte speeches waren de Sjlaaibök overal graag geziene gasten en kwam men ook graag naar hier. Als kers op de taart lieten onze dansmarietjes bij dergelijke gelegenheden een telkens weer perfecte uitvoering van hun jaarlijkse nieuwe dans zien. Deze zeer welkome afwisseling tijdens prinsenrecepties zorgde voor grote belangstelling van veel publiek, waarmee de Sjlaaibök onder een goede naam alom bekend werden.
Ook de carnavalskrant onderging in die tijd een grote verandering. Werd er voorheen een humorvol boekje uitgegeven op fotokopie, nu werd de redactie uitgebreid met enkele vaste leden, een illustrator en gastschrijvers. A.d.h.v. een door de redactie op A-4 formaat gemaakte dummy werd gezorgd voor een betere grafische vormgeving door o.a. drukkerij De Heeg. Zo maakte Amby de geboorte mee van een in twee kleuren gedrukt Sjlaaiblaad, dat later zelfs verscheen in meerkleurendruk.
Als voorzitter en bestuur betekende dit echter ook vaak “schipperen” tussen de mogelijkheden en het maken van juiste keuzes in het samenstellen van het uittrekprogramma. Als ongeschreven maar zeer belangrijk geachte regel werd gehanteerd dat elke carnavalsactiviteit van verenigingen in Amby de absolute voorrang in het uittrekprogramma van Prinsenpaar en Raad van Elf kreeg. Immers: in Amby woonden de mensen die de loten kochten, de advertenties betaalden en hun medewerking aan de organisatie gaven. Dat daardoor wel eens een bezoek aan “Maastricht” moest worden afgezegd was onvermijdelijk, maar wel verantwoord! Gelukkig had men bij het SMV daar meestal wel begrip voor.
Samen
In 1996 vond Han het tijd om het stokje over te dragen aan Ben Dackers. Deze werd tot heden de langst zittende voorzitter in de historie van de Sjlaaibök (1996-2010). “Samen” was het gevleugelde woord in die tijd. “Samen” als collectief gaan voor de vereniging die er toe doet, “samen” op zoek gaan naar veranderingen ter verbetering van het programma. Met alweer een vernieuwde raad en bestuur werd het programma onder de loep genomen en zo zagen het “Sjlaaimettetreffe” en het “Vastevure” het levenslicht. Het Prinsenpaar werd tot 2000 op het einde van de eerste zittingsavond uitgeroepen, nu gebeurde dit op een aparte avond. Dit was ook het begin van het digitale tijdperk en de Sjlaaibök waren de eerste vereniging in Amby met een eigen website. Het wij-gevoel van de raad en het bestuur zorgde ook in die jaren voor een stevige verankering in de Amiese gemeenschap, waaraan ook het maandelijkse nieuwsblad voor alle leden, het “Sjlaaiboknuijts”, een bijdrage aan leverde.
In 2010 zat Bens werk erop en werd de hamer overgedragen aan Wilfried Hentzepeter. Er ontstond in die jaren een groot probleem door de sluiting van een aantal cafés in Amby: de Keizer, d’n Duuker en het Wapen sloten of kregen een restaurantbestemming. In samenwerking met Scouting Amby en de Joonkheid Amie werd tijdens de carnavalsdagen bij de Hof van Huntjens een extra horecagelegenheid gerealiseerd: “De Bokkesjeur”, geheel bemand door vrijwillige verenigingsleden. Dit was wel noodzakelijk om de rondgang door Amby tijdens de carnavalsdagen in stand te kunnen houden. Wilfried had een drukke baan en zat veel in het buitenland. Zo kon het wel eens voorkomen dat hij in de late middag met het vliegtuig aankwam in Dusseldorf en amper anderhalf uur later met de nieuwe Prins in gesprek moest. Gelukkig maar dat in Duitsland geen flitspalen stonden (?). Dit was mede de reden dat Wilfried na een niet te lange periode de voorzittershamer overdroeg aan de toenmalige verenigingssecretaris Nico Gilissen.
Voorzitter zonder muts
Met Nico Gilissen kregen we in Amby een primeur: na 58 jaar kregen de Sjlaaibök een voorzitter die geen lid van de Raad van Elf was! Maar Nico was in zijn meerdere jaren als secretaris overal bij betrokken en daardoor van veel zaken goed op de hoogte. Binnen de raad werden de taken herverdeeld tussen de ceremoniemeester en een dienstdoende spreker en zo kon de vereniging goed functioneren met een voorzitter “zoonder möts”. In november 2013, één week na Nico’s aantreden, werd het aankomend jubileum van de jeugdcarnaval overschaduwd met het overlijden van Ajd Prins en lid van de Raad Bert Emons. Een trieste gebeurtenis, die bovendien de vraag opriep hoe te handelen met een voor de deur staand jubileum van de Jeugdcarnaval. Ook deze zaken horen echter bij een vereniging; dan komen vreugde en verdriet wel erg kort in elkaars buurt en is het niet zo gemakkelijk om op een juiste manier het roer te bedienen. De taak als voorzitter van de Sjlaaibök heeft grote impact op het hele gezin. Dit was ook nu niet anders en zo schakelde Nico vrouw en kinderen in als medewerkers, van het opruimen van de stoelen na de zitting tot het maken van hulpprogramma’s op de pc voor de penningmeester! Nico’s lijfspreuk als voorzitter was: “Höb vertrouwe, oeteindelek keump alles good!”
En nu verder
Na vijf jaar gaf Nico in november 2019 de voorzittershamer over aan Marcel van Mulekom , die de Sjlaaibök naar een gezonde toekomst mag loodsen. Geen gemakkelijke opgave in coronatijd! Marcel weet echter ondanks deze beperking de juiste carnavalssnaren te raken, mede dankzij goed gebruik van de moderne media als internet en facebook.
Al deze voorzitters hebben een essentiële bijdrage geleverd aan de historie van de Sjlaaibök; ze kunnen en mogen allen terugkijken op een geweldige periode.
Zie ook
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 1: De oprichting
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 2: De Raad van Elf
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 3: Jeugdcarnaval
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 4: De Dansmarietjes
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 5: De Hofkapel
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 6: Uitroepen van een Vorst
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 7: De Drapeau
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 8: De vlag mag uit
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 9: Een eigen Carnavalslied; de Sjlager
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 11: Verkiezing Vastelaovesleedsje Mesjtreech 1998 in Amby
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 12: Penningmeesters
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 13: De Zittingen
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 14: Sjlaaibök - Souvenirs
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 15: De Optocht, de straat
Bronnen, noten en/of referenties
|