Historie van C.V. De Sjlaaibök 6: Uitroepen van een Vorst
Tot aan het 6 x 11 jarig jubileum van CV De Sjlaaibök in november 2021 zijn een aantal artikelen in een serie genaamd "Uit de rijke en plezierige historie van de Carnavalsvereniging De Sjlaaibök-Amie" in de Amyer Praot verschenen. Amiepedia publiceert deze in een gezamenlijke reeks van maar liefst 15 artikelen.
Het eerste artikel gaat over het uitroepen van de Vorst van c.v. De Sjlaaibök.
Een unieke Ambyse traditie
Op 9 januari 2021 zou eigenlijk de 6e vorst van de Sjlaaibök worden uitgeroepen. Dit werd vanwege de uitbraak van Covid-19 verplaatst naar zaterdag 6 november 2021. In het jubileum jaar - elke 11de jaar van de vereniging - mag één van de tien voorgaande Prinsen a.h.w. “op herhaling” om als Vorst carnaval vierend Amie voor te gaan. Dit is een traditie die, voor zover men tot heden heeft kunnen achterhalen, uniek is in Limburg.
De eerste Vorst in 1966
Terug naar 1966: de Sjlaaibök hadden in de eerste 11 jaar van hun bestaan hun plaats stevig verankerd in het Ambyse verenigingsleven. Het carnaval leefde in het hele dorp en aan cafés was geen gebrek. Van bij Gerardine - café In de Braekt - aan de Bergerstraat tot aan de Zwever – café Wijnands - in De Pin vierde men overal stevig “vastenaovend”. Elke jaar werd een Prins Carnaval uitgeroepen. Amby had destijds ongeveer tussen de 2000 en 2500 inwoners en een gekozen Prins moest bij het merendeel van deze Sjlaaibök en Sjlaaimette bekend zijn. En daar is het toenmalig bestuur elk jaar wel zeker in geslaagd.
Wie op het idee is gekomen is helaas niet meer te achterhalen, maar besloten werd om in het jubileumjaar een Vorst uit te roepen. Deze werd gekozen uit de tien voorafgaande Prinsen. Het moest echter wel een Vorst van “buitencategorie” zijn: iemand die écht iets betekend had in Amby. En zo gebeurde het: op de uitverkochte jubileumzitting in de tot feestzaal omgetoverde fabriekshal van de Gebroeders Geelen aan de Dorpsstraat (Ambyerstraat-Noord) werd het Prinsenpaar van 1960 uitgeroepen tot Vorst Huub d’n iersjte en Vorstin Fieny.
1977: Het tweede Vorstenpaar
In de daarop volgende jaren gebeurde er veel in Amby. Het dorp werd geannexeerd door Groot Maastricht en ondanks - of misschien wel dankzij deze “fusie”- kwam het verenigingsleven tot grote bloei. Carnaval leefde echt in Amby. Carnavalsvereniging De Sjlaaibök floreerde in de jaren zeventig van de vorige eeuw. De vereniging groeide en werd beter georganiseerd. Inmiddels was er een commissie Prins gevormd die ieder jaar de prins uitzocht en bij het 2e jubileum de Vorst uitriep. Sjlaaibök Arno Custers ( prins 1972) viel deze eer te beurt. Hij was zeer zeker geen onbekende in de Ambyse Carnavalswereld en regeerde samen met zijn echtgenote als Vorst Arno d’n Iersjte en Vorstin Marieke.
Het derde jubileum
In 1988 werd het 3x 11 jarig bestaan van De Sjlaaibök gevierd en de commissie die voor de Vorst moest zorgen heeft toen alle Prinsen die in aanmerking kwamen voor deze eretitel een uitnodiging gestuurd om zich onder de strengste geheimhouding kandidaat te stellen. Uit de overlevering blijkt dat dit door meer dan de helft van de potentiële kandidaten is gebeurd. Er kon uiteindelijk echter maar één Vorst worden gekozen en de keuze viel op de Prins van 1979. De keuze viel op degene die in de jaren hierna de rol van ceremoniemeester met verve invulde: Vorst Jo d’n Iersjte en eega Vorstin Maria.
Vier maal elf, helaas met zwarte rand
In 1999 ging men bij het 4 x 11 elfjarig jubileum op dezelfde manier te werk. Ook toen had de commissie een ruime keuze. Eigenlijk is dit een dik compliment aan de vereniging, want het prins zijn bleek een goed geregelde grote eer, die men graag nog een keertje overdoet bij de Sjlaaibök. Deze keer viel de keuze op Bert Custers, die in 1995 Prins is geweest. Hij regeerde samen met Vorstin Elly tijdens een geweldig carnaval. Het werd echter een jubileum met een zwarte rand, want in de zomer van het jubileumjaar overleed Vorst Bert plotseling. Op uitdrukkelijk verzoek van Vorstin Elly gingen de jubileum festiviteiten in november, zij het in aangepaste vorm, toch door. Een compliment voor Vorstin Elly is ook hier op zijn plaats, aangezien ze de moed had de honneurs in haar eentje waar te nemen.
Het vijfde Vorstenpaar
Het uitroepen van een Vorst of Vorstenpaar in een jubileumjaar van de Sjlaaibök is een inmiddels diep gewortelde traditie van het Ambyse Carnaval geworden. Ook nu, in het jaar 2011, volgde men de succesvolle procedure, met dien verstande dat op de avond van het uitroepen alle tien de prinsenparen in de kelder verzameld waren. Aan hen werd het eerst de nieuwe Hoeglöstigheid gepresenteerd. Bij velen van hen kon je de teleurstelling in de ogen aflezen; niet dat men het de nieuwe vorst niet gunde maar men was toch liever zelf nog eens op herhaling gegaan. De uiteindelijke keuze viel op Vorst Wilfried d’n Iersjte ( Prins 2007) en Vorstin Ieteke.
2021: het zesde jubileum
In het jaar 2021 is alles toch wel flink anders vanwege de corona-pandemie. De meeste carnavalsactiviteiten moesten van overheidswege worden afgeschaft, of tenminste voor onbepaalde tijd worden uitgesteld, i.v.m. besmettingsgevaar. Lees hiervoor o.a. de artikelen Coronavirus in Amby 2020 en Coronavirus in Amby 2020 deel 2. De Vorst wordt nu niet in het begin van het jaar maar in het eerste jubileumweekend tegen het einde van het jaar uitgeroepen. Ook nu stond er een flink aantal voormalige prinsen te trappelen om met de scepter in de hand Amby voor te gaan tijdens het 6 x 11 jarig jubileum. De keuze van de "vorstenkemissie" is gevallen op Vorst Benno Hermans en zijn eega Maud, die op zaterdag 6 november werden uitgeroepen in gemeenschapshuis Amyer Hoof.
Zie ook
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 1: De oprichting
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 2: De Raad van Elf
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 3: Jeugdcarnaval
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 4: De Dansmarietjes
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 5: De Hofkapel
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 7: De Drapeau
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 8: De vlag mag uit
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 9: Een eigen Carnavalslied; de Sjlager
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 10: Voorzitters en “hun” beleidspunten
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 11: Verkiezing Vastelaovesleedsje Mesjtreech 1998 in Amby
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 12: Penningmeesters
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 13: De Zittingen
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 14: Sjlaaibök - Souvenirs
- Historie van C.V. De Sjlaaibök 15: De Optocht, de straat
Bronnen, noten en/of referenties
|