Klokkenroof

Klokkenroof in Amby. Gedurende de oorlog werd het tekort aan grondstoffen voor de bezetter nijpend. Er waren amper genoeg grondstoffen om de oorlogsindustrie draaiende te houden. Nadat de Nederlander al eerder gedwongen werd om alles van edelmetaal af te staan, volgende tussen oktober 1942 en september 1943 het vorderen van kerkklokken. Kerkklokken bestaan uit een legering van 80% koper en 20% tin en dat was precies gelijk aan de legering van de Duitse kanonnen. Ondanks protest, werden stelselmatig de Nederlandse kerktorens leeggeroofd. In een jaar tijd werden 6700 klokken naar beneden gegooid of getakeld. Ongeveer 4200 klokken (met een monumentale status) overleefden de roof.

In 1905 kreeg Amby twee nieuwe klokken. De volwassenen op de foto waren omwonenden en waarschijnlijk donateurs (fam. Van Aubel, Puts) de kinderen uit de school hielpen ook mee (bron: cultureel comité)

Bericht van de gemeente Amby aan pastoor Roebroek dat de klokken gevorderd worden, 1943 (bron: RHCL)

Februari 1943, de beurt aan Amby

Op 26 januari 1943 kreeg het gemeentebestuur van Amby, onder leiding van NSB-burgemeester Kamm, een brief waarin werd aangekondigd dat de Limburgse Bouw Maatschappij binnen enkele dagen de klokken kwam vorderen. De gemeente stelde op 1 februari pastoor Roebroek hiervan in kennis. Ook in Amby was er protest tegen het roven van de klokken. Koster Lardinois liet de klokken uit protest tweemaal een uur luiden voordat ze werden ingenomen. Een gewaagde daad in het bezette Nederland. Officieel mocht per gemeente één klok behouden blijven (voor het waarschuwen voor luchtaanvallen) maar in Amby werden alle drie de klokken op 11 maart 1943 zonder pardon naar beneden gegooid. Eén klok was uit 1761, de zogenaamde brandklok. Twee andere klokken hingen in de toren sinds 1905.

De grootste klok valt naar beneden op 11 maart 1943, hij woog maar liefst 1450kg. Het roven ging met grof geweld, duidelijk te zien is hoe het galmgat is uitgebroken zodat de klok zijn val kon maken. Het herstelde metselwerk is vandaag de dag nog te herkennen (bron: Maastrichts Silhouet, Amby)

Nieuwe tijden, nieuwe klokken

In 1948 kreeg Amby nieuwe klokken. Hierover meer in het artikel Nieuwe tijden, nieuwe klokken

Bronnen, noten en/of referenties

• (“Samen Amby”, uitgegeven in 2010 te Amby t.g.v. de viering van het 1300ste geboortejaar van de H. Walburga)
• (Maastrichts Silhouet Amby (1998))
• (www.niod.nl)