Van de Trompet tot Kerstkrant deel 2
Het eerste deel van het tweeluik over de geschiedenis en de betekenis van de kerstkrant van de harmonie, beschrijft de periode van dit blad tot 1987. De kerstedities, die nog niet officieel “kerstkrant” genoemd en op A5 formaat uitgebracht worden, bevatten al die jaren, zoals eerder gesteld, ongeveer dezelfde opzet. In dit vervolg Van de Trompet tot Kerstkrant (deel 2) wordt verder ingegaan op de veranderingen die na 1987 zijn ingezet.
Formaat en benaming
De editie 1987 is voor het eerst op A4 formaat uitgebracht. Behalve de beeltenis van St. Walburga van kunstenaar Charles Eyck, worden de voorkaften gesierd met getekende muzikale symbolen of de skyline van Amby. De edities 1987 en 1988 heten nu respectievelijk “De Trompet” harmonie St, Walburga. In 1989, als de trompet 25 jaar bestaat, verschijnt voor het eerst Kerstkrant “De Trompet” op de voorkaft. De de facto benaming “Kerstkrant” wordt nu de officiële benaming van het blad. In 2014 als De Trompet 50 jaar bestaat, prijkt op de voorkaft de naam “De Trompet” Jaarboek 2014, harmonie St. Walburga Amby en de naam “Kerstkrant ontbreekt weer. In 2015 ondergaat De Trompet nog een keer een naamwisseling. Het blad heet nu Kerstkrant & Jaarboek harmonie St. Walburga. De benaming “De Trompet” is hiermee blijkbaar definitief komen te vervallen. De editie 2025 is alleen “Kerstkrant” genoemd
Vanaf 2014 wordt op de voorkaft steevast een “actiefoto” van de vereniging afgebeeld. Of een foto van bijzondere plekken in Amby.
En vanaf editie 2005 wordt de omslag in kleur uitgebracht en sinds de editie van 2015 worden vrijwel alle foto’s in het blad in kleur afgedrukt. Ondanks dat het blad gaandeweg er steeds fraaier gaat uitzien, blijft het inhoudelijk jaren nagenoeg ongewijzigd, zoals eerder vermeld, Een overzicht van de actieve personen van de vereniging, het woord van de voorzitter, de bespiegelingen van de beschermheer/vrouw, muzikale inkijkjes van de dirigent, de verzuchtingen van de secretaris, de klaagzangen van de penningmeester en de stichtelijke en spirituele zingeving van de geestelijk adviseur. Dat alles afgewisseld met pagina’s met kerstwensen van de adverteerders. Al met al een heel erg naar binnen gericht soort navelstaarderij.
Nieuwe vaten
Initiator en redacteur van het eerste uur They Vreuls die ook het redactieadres al die jaren bemant, voelt dit al haarfijn aan en draagt gaandeweg het stokje over aan een groep jonge enthousiaste leden en met de komst van nieuwe redactieleden, verandert dan ook de inhoud van de Kerstkrant. Vanaf midden jaren negentig worden de vele medewerkenden aan de kerstkrant in een apart colofon genoemd. Het voert te ver deze wisselende groep medewerkers op te sommen, maar de harmonieleden Jordi Severijns en Ivo Dassen vormen al die jaren een vaste component van de redactie. Sinds 2011 bestaat de redactie uit een vast en stevig team, Jordi en Ingrid Severijns en Ton en Tine Bron. In eerste instantie is bestuursvoorzitter Ed Sabel degene die het voorbereidende werk van They overneemt. Later neemt Ivo Dassen, volop gesteund door Jordi en Ingrid, Ton en Tine, die zich met name richt op de taalkundige en grammaticale zaken, jarenlang de rol van eindredacteur op zich.
Nieuwe wijn
Op de eerste plaats leidt dat ertoe dat de kerstkrant zich meer op geheel Amby richt en niet louter op de vereniging zelf. Natuurlijk wordt nog steeds het wel en wee van de vereniging in al haar facetten gedeeld met de Ambysche gemeenschap. Er komt steeds meer ruimte voor zaken die Amby totaal betreffen, zoals verhalen over de andere verenigingen in Amby. Een willekeurig voorbeeld hiervan is de inhoudsopgave van de uitgave van 2008. Ook puzzels en raadsels, al of niet prijswinnend zijn opzichtiger aanwezig, evenals recepten en menu’s.
Op de tweede plaats zien we vanaf het midden van de jaren negentig weer meer artikelen en verhalen verschijnen van en door de leden zelf, interviews met (aspirant)leden, inzicht in de jeugdopleidingen, jubilarissen, lief en leed en allerlei andere interne ontwikkelingen binnen de vereniging. Deze verbreding van de inhoud, de ontwikkeling tot een jaarboek, het professionelere en geavanceerdere drukwerk, leverde meer adverteerders waarmee de Kerstkrant voor de harmonie een belangrijke inkomstenbron blijft.
De Kroniek van Amby
De editie van 1999 bevat voor het eerst de “Kroniek van Amby”. Nadat redactieleden een jaar lang alle ins- en outs van Amby bewaard en verzameld hebben, wordt van maand tot maand teruggeblikt op het voorbije jaar. Een eerste kroniekschrijver wordt gevonden in de persoon van Theo Schreuders. Stijlvol, correct en met humor beschrijft hij het wel en wee van onze gemeenschap van dat jaar. Helaas blijf het bij deze ene keer, omdat Theo ernstig ziek wordt en na een kort ziekbed overlijdt. Zijn opvolger wordt gevonden in Jacques Huyskens, die eveneens op onnavolgbare wijze deze geslaagde aanvulling in de kerstkrant voortzet. Ondanks dat ook Jacques het slechts tot 2 jaargangen brengt, is de Kroniek een blijvertje geworden. Een wisselende groep schrijvers geeft tot op heden vorm aan de kroniek. Met name Jordi Severijns en Ton Bron verzorgden vanaf dan de inhoud van de kroniek. Oud bestuurslid Pierre Dassen heeft enkele jaren achtereen de bewoners van Amby, soms in samenwerking met de Joonkheid en aan de hand van oude foto’s, verteld over oud Amby. Daardoor wordt hij na zijn overlijden in de kerstkrant van 2024 zelfs gememoreerd als…”een amiepedieïst avant la lettre”. Al met al is de ingeslagen weg een geslaagd initiatief om de harmonie via de kerstkrant steviger te verankeren in de gemeenschap.
De adverteerders
Een andere belangrijke groep die de kerstkranten bevolkt, is die van de talrijke adverteerders. Elk jaar opnieuw spatten de kerst- en nieuwjaarswensen via hun advertenties de kerstkrant uit. Steeds mooier, steeds origineler en hopelijk voor de ondernemers ook doeltreffender. De afgelopen jaren is te zien dat de advertenties behoorlijk veranderd zijn. Niet alleen professioneler, maar ook de soorten bedrijven of ondernemers zijn veranderd. De eerste jaren is het de kleine, vooral plaatselijke middenstand die zijn steun aan de harmonie geeft. Deze kleine middenstand, de plaatselijke winkelnering, de cafés, de kleinere bedrijfjes zijn nagenoeg verdwenen. Er zijn geen vier of vijf bakkers meer, of evenzovele slagers of schoenmakers, kruidenierswinkels of tabakszaken. Het dorp Amby is (ook nog eens wijk van een stad geworden) net als alle andere dorpen in Nederland sterk veranderd. Sla historicus Geert Mak er maar eens op na, die de teloorgang van de oude dorpen na de laatste oorlog treffend verwoordt in zijn geweldige boek “Hoe God verdween uit Jorwerd”.
Amby is steeds meer deel gaan uitmaken van de Maastrichtse en Limburgse/regionale gemeenschap en een woon- of slaapdorp c.q. -wijk geworden en de meeste Ambynezen zijn nu economisch en professioneel actief buiten Amby. Naast de nog in Amby gevestigde bedrijven adverteren veel bedrijven of ondernemingen van buiten Amby in de Kerstkrant. Wellicht doordat leden van de harmonie daar werkzaam bij zijn, of zelf eigenaar zijn van zo een onderneming of gewoon omdat een onderneming sympathiek ten opzichte van de vereniging staan. Hoe het ook zij, het zijn momenteel grotere bedrijven, ondernemingen en organisaties die hun (financiële) steun uitspreken aan de harmonie. De doeltreffendheid van het adverteren is natuurlijk moeilijk te meten. Het zou zomaar kunnen dat adverteren in de kerstkrant een andere reden heeft en leidt tot de gewaagde stellingen:
In de kerstkrant adverteren laat zien dat je ertoe doet als ondernemer….òf…. Wij ondernemers dragen de regionale en plaatselijke Limburgse cultuur een warm hart toe.
Adverteerder van het eerste uur
Een bestudering van alle edities van De Trompet en de Kerstkrant toont een groep bedrijven en ondernemers, die zo lang als ze bestaan hebben en vanaf het moment dat ze adverteerder worden, aanwezig is in het blad. Een collage van de advertenties uit alle voorgaande jaren van één van die bedrijven stellen we hier als voorbeeld. Niet alleen al die jaren trouw adverteerder, maar tot voor kort diep geworteld in onze vereniging en onze gemeenschap. De collage toont hoe het uiterlijk van hun advertenties is in de loop der jaren aan verandering onderhevig is geweest. In de huidige Kerskranten is de marketingontwikkeling van deze en veel andere ondernemer(s) duidelijk te herkennen.
Contactblad
Eerder schreven we al dat De Kerstkrant ooit begon als contactblad van en voor de leden en relaties van de harmonie. Met het aantreden in 1995 van Ed Sabel als bestuursvoorzitter èn initiatiefnemer, verschijnt spoedig een nieuw blad binnen de vereniging, waar opnieuw vele leden en niet leden eendrachtig aan meewerken.
De “Soundblaster”, vernoemd naar een typisch jaren tachtig en negentig draagbare power muziekinstallatie, verschijnt maandelijks als verenigingsblad en geeft wederom een podium aan allerlei ontwikkelingen en gebeurtenissen binnen de harmonie. Er worden overzichten van geplande activiteiten geplaatst, jubilarissen gefêteerd en activiteiten besproken. Het blad is zeer succesvol en ontwikkelt zich eveneens tot een belangrijk informatie instrument van de harmonie. De laatste Soundblaster verschijnt in juni 2020, midden in de Coronatijd. De communicatie binnen de vereniging verloopt dan vooral via mail en whatsapp en de mededelingen van het bestuur “vanaf de Bok” en sinds kort de app “Spond”. (de bok is de verhoging vanwaar de dirigent zijn of haar orkest leidt)
Spond is een gratis app, speciaal ontwikkeld voor club- of verenigingsbeheer. Hier vindt nu vrijwel alle interne communicatie plaats.
Nieuwsbrief
In de aanloop naar het jubileumjaar 2023-2024, als de harmonie haar 125-jarig bestaan viert, wordt er een nieuwsbrief gelanceerd. Hiermee worden de leden en vooral de relaties van de harmonie op de hoogte gebracht en gehouden van alle activiteiten die ontplooid worden in de voorbereiding van het jubileumjaar en de activiteiten in het jubileumjaar zelf. De kartrekker van dit initiatief is Ton Bron, die ook al langere tijd bij de Kerstkrant betrokken is. De eerste nieuwsbrief verschijnt december 2022.
Redactie anno 2025
Bijzonder is dat They Vreuls, de grondlegger van de Kerstkrant, in het jubileumjaar en de uitgifte van een jubileumkrant, een opvolger heeft gekregen in zijn kleinzoon. Tom Vreuls is op dit moment van schrijven, februari 2025, eindredacteur en vormgever van de Kerstkrant. Net als zijn voorgangers kan Tom terugvallen op een groep enthousiaste leden van de harmonie. De controle op de teksten, wat betreft stijl, grammatica en spelling is sinds kort in handen van Bregje Boer, moeder van een jonge leerling muzikant en professioneel teksttovenaar die schrijft, spreekt en sprankelt, zoals te lezen op haar website.
Trivia
- In het jubileumjaar 2023 verschijnt er voor het eerst geen Kerstkrant. Medio dat jaar wordt een jubileumkrant uitgebracht, speciale inhoud, maar volgens dezelfde opzet als de Kerstkrant en met dezelfde adverteerders. Een paar maanden na de verschijning, ook nog een Kerstkrant is te veel van het goede.
- In 1986 wordt er een speciaal contactblad “Oos plezeer” uitgebracht speciaal voor Drumband en Majorettes. De bedoeling was, dit elke twee maanden uit te geven. Bij de redactie van Amiepedia is slechts het allereerste exemplaar bekend. Vooralsnog is het onbekend of het blad na die eerste editie geprolongeerd is.
Zie ook
Zie ook het eerste deel van dit artikel: Van_de_Trompet_tot_Kerstkrant_deel_1
| Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen:
Foto’s:
|