Café De Keizer – deel 2
Vroeger was in elk dorp en stad naast de kerk een café. In Amby was zelfs aan beide zijden van de kerk een café. Eén daarvan was café De Keizer, gelegen aan de noordkant van de kerk aan Ambyerstraat Noord 3. Het is een gebouw waarvan de contouren zoals ze waren in 2024 nog altijd zichtbaar zijn, inclusief het woonhuis dat aan het café vast lag met twee identieke erkers en het Heilig Hartbeeld in het midden. Sinds 2010 is dit gebouw na vele jaren geen horecagelegenheid meer. Na een grondige verbouwing zijn er acht sfeervolle en luxe koopappartementen gerealiseerd. Prachtig wonen dus, midden in onze Ambyse dorpskern, in wat nu “Keizerstaete” genoemd wordt. Maar vroeger had dit gebouw dus een heel andere bestemming. In deel 1 van dit verhaal vertellen Marjan Hollanders-Crijns en Ingrid Franssen de verhalen van de eerste eigenaren sinds 1959, Wiel en Mia Franssen-Crijns. Daarna worden de belevenissen van hun opvolgers Herbert en Marieke Crijns-Huntjens verteld en vervolgens sluiten we het eerste deel af met het verhaal van Ingrid en Henk Magnee-Franssen.
In dit tweede deel komen Leon en Hilde Gulikers-Vries aan het woord, evenals hun opvolgers Jacky en Diny Hendriks-Peek. Daarna wordt afgesloten met een korte weergave van de huidige situatie.
Leon en Hilde Gulikers-Vries
Leon en Hilde Gulikers-Vries zijn geen onbekende inwoners van Amby. Leon is een zoon van Sjoke en Miets Gulikers-Penners, Hilde is een dochter van Chris en Lies Vries-Braeken. Hilde en Leon zijn dus een echtpaar met Amiese roots. Een écht Amies kasteleinsechtpaar dus. In 1993 waren ze prinsenpaar van de Sjlaaibök. In 1979 zetten Hilde en Leon de drankenhandel (in de Pin) van Sjoke zelfstandig onder hun beheer voort. Deze drankenhandel hebben ze heel wat jaren gerund. In 1997 besloten ze café De Keizer over te nemen van Henk en Ingrid. Ze zetten de drankenhandel in de verkoop en kochten het cafépand van Mia en Wiel Franssen, dat zo na jaren in handen kwam van nieuwe eigenaren. Het betrof echter alleen het cafépand, want het woonhuis met de mooie erkers was al eerder verkocht aan Tineke Franssen (dochter van Mia en Wiel) en Raymond Dillen, die daar met hun jonge gezin woonden. Een ander gevolg was dat na jaren geen Leeuwbier meer door de tap vloeide, maar Amstel.
Het hele pand werd compleet verbouwd. In de kelder werden maar liefst drie biertanks aangelegd. Slepen met vaten bier was nu dus ook verleden tijd. Nadat de bovenwoning klaar was verhuisden Leon en Hilde samen met zoon Luuk, “van oet De Pin” naar “’t Middedörp”. Het eerste jaar reden ze heel wat keren de Ambyerstraat Noord op en neer. De drankenhandel was weliswaar al overgedragen aan de firma Bessems uit Borgharen, maar het woonhuis - met loods - was nog niet verkocht.
Leon startte zijn werkdag in het café. Hilde sloot later op de dag aan. Er was immers ook nog een jonge zoon waar voor gezorgd moest worden. In de avond- en weekenduren stonden ze samen aan de toog. Leon ging altijd weer op tijd naar huis in “De Pin”, omdat hij de dag erna het café weer op tijd moest openen. Hilde sloot het café en daarbij werd iedere keer de situatie nauwlettend in de gaten gehouden door vaste klant Pie. Zodra Hilde in haar auto richting “de Pin” reed, liep Pie de “Kloestersjtraot” (Longinastraat) op om naar huis te gaan. Hilde denkt daar vaak nog met liefde aan terug, “Dei Goudsblok”, noemt ze hem. Toen hun woonhuis met loods na een jaar ook was verkocht, werd het adres Ambyerstraat Noord 3 hun vaste stek.
Heropening
De verbouwing/renovatie duurde maar liefst één jaar. De heropening was natuurlijk een reden om iedereen uit te nodigen. De vlag ging in top; reden om feest te vieren.
Het café trok net als voorheen ook nu vele klanten, met name ‘s woensdag en vrijdags waren de drukst bezochte avonden - mede door tafelvoetbalclub “De Keizer” en de grote biljartclub “b.c. De Keizer”. Deze was inmiddels uitgegroeid tot de grootste biljartclub van Maastricht! In de biljartzaal (de oude frituur) kwam een tweede biljart. Tussen de biljartzaal en het café werd een vouwwand geplaatst, zodat voor de biljarters een mogelijkheid tot opperste concentratie werd gecreëerd.
De nieuw verbouwde zaal in 1998
Het mooie buffet met antieke tapkraan uit het voormalige café Crijns werd verplaatst vanuit het trefcentrum naar de feestzaal. In deze zaal vierde men bruiloften, communiefeesten en koffietafels na een uitvaart. Het was een vaste repetitieruimte voor de toneelclub, een Sambaband, de Hub'n Bub'n, voor partijrepetities van de harmonie en er werden tentoonstellingen gehouden door kanarievereniging “de Vrolijke Veredelde zangers”. Ook postduivenvereniging “De Arend” had café De Keizer als thuislocatie. In het café werd iedere maandagavond door een vast aantal dames een potje gekaart. Op zaterdagvond en zondagmorgen waren ook vaste kaarttafels. Op zondagmorgen was verder nog de schietclub aanwezig.
Iedere zondag maakte Hilde “zondagse soep” en werden klanten rond het middaguur hierop getrakteerd. In het weekend werden er rond de klok van vijf ook altijd traktaties uitgedeeld. Dat waren versnaperingen zoals bokworsten, bitterballen, blokjes kaas of blokjes cervelaat. Hilde verzorgde dit samen met “mam Lies”. Er werd ook gezorgd voor de inwendige mens, op de eerste plaats voor de in het café aanwezige mannen die thuis geen partner (meer) hadden. Dit werd altijd erg gewaardeerd. Bezoekers hoefden niet naar huis en bleven langer “plakken”. Zo had het zorgen voor de inwendige mens ook zijn voordeel voor de kastelein.
Het terras bleef aan de zijkant naast de kerk. Er kwam een mooie nieuwe luifel en terrasmeubilair. De prachtige zonnige achtertuin, ooit nog aangelegd door Henk en Ingrid als privétuin, mocht in de zomermaanden gebruikt worden door huurders van de feestzaal. Helaas hebben we van deze tuin geen foto meer kunnen achterhalen. Het was een prachtige, met doordachte architectuur aangelegde tuin.
Vaste gasten en bijnamen
Er waren in die tijd veel mensen die het café zeer regelmatig bezochten en dus trouwe, vaste gasten genoemd mochten worden. Als men overdag café De Keizer bezocht was de kans groot dat je er Pie, Willem, Jean, Sjef, Frans, Sjèr, Nico, Harry of Pierre aantrof, waarmee je een “pötsje” kon kaarten of biljarten, of waar je samen “gewoen gezèllig eine” kon drinken. Ieder van hen had zo zijn reden om er te zijn. Jean & Rika, Louis & Ria, Huub & Tiny, Arno & Kitty, Peter & Tiny en John & Margo waren echtparen die je er vaak trof, samen met heel wat meer vaste bezoekers. Iedereen was “gewoon”, onder het genot van “’n pötsje beer”, op zoek naar gezelligheid en dat kon je bij De Keizer altijd wel vinden. Wie weet nog wie Jumbo was? Of de Greune? De Pluim? D’n Hollender? D’n Awwe? De Biggel? D’n Aap? Vroeger hadden veel mensen een bijnaam, in Amby dus ook. En dan komt meteen de vraag op: welke bijnaam hoort bij welke van deze vaste bezoekers?
Leon hield van muziek. In zijn installatie achter het buffet zat een cd-wisselaar, waarmee altijd gezellige muziek afgestemd kon worden op de dan aanwezige gasten. Soms werd er zelfs spontaan gedanst! Hilde lachend: “Ik heb heel wat tango’s gedanst met Jeanke van Custers”.
Nieuwjaarskaart 1999
Een mooie sfeerimpressie van café-zaal De Keizer is te bewonderen op de door Leon en Hilde uitgegeven nieuwjaarskaart van 1999. Duidelijk is daarop te zien dat er een flinke modernisering had plaatsgevonden.
- Linksboven: Buffet in het café
- Rechtsboven: Zicht op de biljartzaal
- Linksonder: Buffet in de zaal
- Rechtsonder: Inkijk in de zaal vanaf de doorloop vanuit het café.
“Bommevol”
Leon en Hilde vertelden dat het met Carnaval in Amie altijd “bommevol” was. Het begon al op vrijdagmiddag na het schoolcarnaval. Vanuit de Amyerhoof kwamen aan het einde van de middag feestvierende ouders met hun kinderen naar De Keizer. Op zaterdagavond, na het “Bok oplaote” was het gezellig en zelfs erg vol, evenals na afloop van de optocht op carnavalsmaandag. Ook tijdens de zomer- en winterkermissen trok het café veel bezoekers. Dan was er altijd livemuziek. Hiermee wordt natuurlijk een feestorkest(je) bedoeld, maar Leon en Hilde deden meer dan dat. Met organisatorische hulp van Jo Bremen verzorgde na jaren ooit Johnny Blenco weer een optreden in De Keizer. Pierre Cnoops kwam langs met een buut en zelfs Fred Lloret - alter ego van Maastrichtenaar Eric Jaspers, later ook bekend als Dieter Koblenz - maakte er een van zijn eerste optredens. Zo’n vloekende zanger, toch wel grof in de mond en met smartlappen, was toch maar wat vreemd in zo’n net café in Amby. Het duurde toen even, maar na een tijdje kwamen de aanwezigen los en gingen mee in zijn humor. Ook Fietsefreem was een van de bands die er een optreden heeft verzorgd. Maar het hoefde niet altijd gróóts te zijn. Kleine feestjes kregen ook volop de aandacht. Zo organiseerden Leon en Hilde samen met “de Meppers”, de veteranen van biljartclub De Keizer, een aantal keren een mosselavond, uiteraard ook met livemuziek.
In de vrij korte tijd dat Hilde en Leon kasteleinsechtpaar van café De Keizer waren hebben toch heel wat bekende artiesten uit Maastricht en de rest van Limburg er hun opwachting gemaakt en was er altijd leven in de brouwerij… eh … het café.
Anekdote met de Trèkzek en Bruno Majcherek
Tijdens een kermiszondag verzorgde het gelegenheidstrio de Trèkzek de muzikale omlijsting in café De Keizer. Het waren de Ambynezen Guus Meyer, Marcel Nobbe en Willy Wijntjens die met pruik, neptanden, nepbrillen en nep-livemuziek de middag na de sacramentsprocessie voor het nodige vertier zorgden. Er werd gezongen, gedanst en gelachen natuurlijk. Die mannen hadden wel humor, ja! Ook Bruno Majcherek zou een live optreden komen verzorgen. Dat was toch wel wat aparts: “D’r Bruno in Amie!” Dit had natuurlijk heel wat bezoekers getrokken. De Trèkzek waren op het moment suprême echter zó populair dat ze van geen ophouden wisten. Ze bleven maar doorgaan. D’r Bruno stond echter te wachten op de hoek van het buffet, totdat mevrouw Majcherek tegen Leon zei: “Als die mannen niet snel stoppen met hun muziek en mijn man niet zo meteen kan gaan zingen, ga ik met Bruno naar huis hoor!” Uiteraard heeft Bruno toch nog een optreden verzorgd en al snel klonken zijn bekendste liedjes, zoals “Oh Donna Clara”, “Laila” en “Du schwarzer Zigeuner” door de speakers.
De Keizer, zoon Luuk en de Supermannen
Zoon Luuk kwam met zijn vrienden altijd samen in “café de Coen”, halverwege de Ambyerstraat Noord. Zijn neef Maurice Coenen was er kastelein. In dit knusse café werd de groep “Super-Maan” geboren: een hechte vriendengroep uit Amby die ook tot ver buiten Amby bekend werden - zie o.a. https://www.instagram.com/super_maan_maastricht/. Toen Maurice als kastelein stopte, verhuisde de groep naar café De Keizer. Iedere vrijdagavond was het vaste prik en kwamen ze er samen. Behalve het “same eine drinke” was ook het tafelvoetballen een van hun favoriete bezigheden.
Veer goon ós begaje!
Leon heeft heel wat jaren meegedaan aan de Amiese carnavalszittingen. Vaak heeft hij mensen aan het lachen gemaakt met zijn act. Een van zijn acts beëindigde hij met het lied: “Veer goon ós begaje” , geschreven door J. Ritzervelt en door Leon “bijna haarzuiver”gezongen... Dit is voor de liefhebber te beluisteren via:
Het valt zwaar
Na twee en een half jaar besluiten Leon en Hilde het café in de verkoop te zetten. Het kasteleinsleven valt hen toch wel zwaar. Ze zeiden tijdens het interview letterlijk: “Wij hadden ons verkeken op dat avontuur. Het leven áchter het buffet is zo anders dan vóór het buffet. Het heeft een enorme impact op je privéleven. Het is een zwaar vak.”
Er meldt zich vrij snel een koper. Vanaf 1 september 2000 komt het café in nieuwe handen. Jacky en Diny Hendriks-Peek verruilen hun café in de binnenstad van Maastricht voor café De Keizer in Amby. Leon en Hilde kopen een nieuwe woning en verhuizen naar de grens van “de Pin”, aan de Ambyerstraat Noord.
Jacky en Diny Hendriks-Peek
Vanaf 1 september 2000 zijn Jacky en Diny Hendriks-Peek eigenaars en uitbaters van café De Keizer. Ze kopen het pand van Leon en Hilde, nadat ze hun café in Maastricht verkocht hadden. Als kasteleinsechtpaar hebben Jacky en Diny twee cafés in de binnenstad van Maastricht gehad: café “’t Perrepluke” aan de Kesselskade (10 jaar) en café “de Ruijter” aan de Jekerstraat (5 jaar). Vanuit het laatste café verhuizen zij met hun jonge kinderen Sharon en Lesley naar Amby. Beiden waren gelijk onder de indruk van dit “miljoenenpand”: een mooi café met feestzaal. Ze vertellen dat een café in een dorp, ondanks de nodige ervaring achter de tap, voor hen in eerste instantie wel even wennen was.
Toch vonden ze er snel hun draai. De kinderen ook. Zij waren al lid van het Jongerenkoor en dansten bij Beats and Bars nog voordat ze in Amby woonden.
Het verenigingsleven in het café bleef gelijk en ook de vaste stamgasten bleven komen. De feestzaal werd eveneens nog vaak verhuurd voor bruiloften, partijen en koffietafels.
Van gulden naar euro
En toen, 2001, werd de euro ingevoerd. Een veelgehoorde opmerking bij de komst van de euro was dat een biertje van bijna twee gulden naar twee euro zou gaan. Maar dat bleek toch niet waar te zijn. Het pilsje waar je in 2001 nog ƒl. 1.75 voor betaalde, kreeg je in 2002 voor € 1.55. Daar kwam in 2002 nog eens 13 eurocent bij. Dat samen was weliswaar een forse prijsstijging, maar géén verdubbeling. De afgelopen twintig jaar is een pilsje wél flink duurder geworden en is de prijs voor één glas op sommige plaatsen zelfs bijna “over de kop” gegaan. Dus de consumptieprijs is wel degelijk, mede door inflatie, flink duurder geworden. Toch gingen mensen vanaf de eeuwwisseling en de invoering van de euro een jaar later een stuk bewuster om met hun uitgaven. Dat was in een café goed te merken: “Het liep allemaal wat terug”. In 2010, toen Jacky en Diny het café verlieten, kostte een pilsje zelfs al € 2,15. Op die manier hakt het er wel in om spontaan een rondje te geven.
Jacky, een van de Jeugdprinsen van Amby
Toen Jacky tijdens het interview de vraag werd gesteld waar hij de leukste herinnering aan had tijdens zijn tijd in De Keizer, schoot hij in de lach. Hij begon gelijk met het volgende verhaal. In 2002 was Maurice Coenen, toenmalig kastelein van “kaffee de Coen”, prins carnaval in Amby. Alle kasteleins gingen hem na het uitroepen feliciteren. Toen Jacky bij hem in het zicht kwam zei Maurice gekscherend en refererend naar Jacky’s lengte:”Dao höbste miene jeugprins!” Jacky is immers niet zo lang van stuk en van het een kwam het ander.
Aan het buffet in café De Keizer werd al vlot een geweldig idee geboren voor de Amiese optocht van dat jaar. Jacky huurde een jeugdprinsenpak, verzamelde een Raad van Elf om zich heen en leende van Maurice een kleine auto: een Fiat 500. Zo werd hij een hilarische act in de optocht! Grapjes accepteren over je kleine lengte is leuk, maar nog leuker is het als je er zelf ook de draak mee kunt steken.
Op stap met de scoutinggarde
Een aantal mensen van Scouting Amby bezocht geregeld het café om “same eine te pitsje” en bij elkaar te komen voordat ze op stap, kamp of vakantie gingen. Jacky vertelt: “Ze zaten bij mij aan het buffet en het was bijna sluitingstijd. Ze vroegen aan mij of ik met hen verder op stap wilde gaan in de stad (Maastricht). Ik zei: “Nee, nee, nee. Ik moet het café opruimen en dan wordt het wel erg laat!” Voordat ik het wist kreeg ik hulp: de vloer werd gezogen, het buffet werd met mij opgeruimd en we lieten alles netjes achter. Wat heb ik die nacht een plezier gehad met die jongens! Het was een leuke groep. Stan van Geffen was een van hen. Toen hij in 2012 prins in Amby was hadden wij café De Keizer niet meer. Ik ben al jaren lid van de Kachelpiepers en toen de stadprins dat jaar in Amby bij de Sjlaaibök op bezoek kwam, heb ik geregeld dat ik als prinsenwacht mee kon om Stan te verrassen. Ook dat is voor mij weer zo’n leuke herinnering.”
Themafeestjes in De Keizer
Diny vertelde dat ze altijd veel plezier beleefde aan het organiseren van thema-avonden, Zo waren er o.a. karaoke- en heavy-metal-avonden. Als iemand aan het buffet met een leuk idee kwam werd daar gelijk op ingespeeld en werd samen zo’n avond georganiseerd. Er waren zelfs kindermiddagen, waar de jeugd in de feestzaal allerlei spelletjes kon doen. Als leuke anekdote vertelt Diny: “Oh, dao vèlt miech nog get in. Ik heb eens bij de schoenenwinkel van Jos Heinemans lege dozen gevraagd. Jos had zelfs flink wat schoenen uit hun doos gehaald en ze achter in de winkel gelegd, zonder doos dus. Toen heb ik eerst om alle dozen kerstpapier gewikkeld en daar omheen weer sinterklaaspapier. Daarna heb ik die dozen als cadeautjes aan het plafond in de zaal gehangen. Toen Sinterklaas op bezoek kwam keek hij vanuit zijn grote fauteuil natuurlijk zijn ogen uit. Daags daarna heb ik gelijk alle sinterklaaspapier van de dozen afgehaald en toen hingen er dus al vlot kerstcadeautjes aan het plafond.”
Rookbeleid
In 2008 wordt het rookbeleid ingevoerd in de horeca. In alle horecagelegenheden mag niet meer gerookt worden. Ook Jacky en Diny zijn genoodzaakt om een aanpassing in hun café te doen om hun bezoekers een mogelijkheid tot roken te geven. Weer iets dat het bezoekersaantal in cafés deed teruglopen, ook bij café De Keizer.
Einde café De Keizer
Met lede ogen zien Jacky en Diny dat het op een gegeven moment niet meer te doen is om het café nog langer open te houden. Er is veel geld in het pand gestoken om te kunnen voldoen aan de regels en wetten die door de overheid worden opgelegd. Er was ook onverwachts een dure reparatie aan het pand noodzakelijk, omdat de voorgevel bol ging staan. Omdat ook het aantal bezoekers flink terug liep lieten Jacky en Diny zich failliet verklaren. Er was helaas geen andere uitweg. Dit betekende een persoonlijk drama, waarbij zij veel geld verloren. Het duurde niet lang voordat een curator café De Keizer bezocht om de inventaris op te maken. Veel van de caféboedel kon worden verkocht en het café wordt na een periode van bijna 90 jaar horeca definitief gesloten. Nog één keer komen we in dit verhaal terug op die mooie antieke tapkraan van café Crijns van vroeger: deze bleek na het bezoek van de curator plotseling verdwenen…
De wegen van Jacky en Diny scheidden zich hier niet alleen zakelijk, maar ook persoonlijk: hun huwelijk liep ten einde. Jacky verhuisde vanuit café De Keizer naar buurdorp Heer en Diny vond een woning in het Wittevrouwenveld, waar ze met de kinderen ging wonen. Het cafépand werd verkocht aan een projectontwikkelaar, die er acht luxe appartementen in realiseerde. De naam “café De Keizer” veranderde daarmee in “Keizerstaete”.
Situatie anno 2016
Fijn dat dit pand, na bijna vier jaar leegstand, behouden is gebleven voor de sloop en verbouwd is met behoud van z’n karakteristieke eigenschappen. Rond 2016 betrekken de eerste bewoners hun nieuwe appartement. Wie in De Keizerstaete woont mag zich denkelijk wel gelukkig prijzen. Het is daar vast prachtig wonen, midden in onze Ambyse dorpskern, in een pand met zo'n lange geschiedenis. Zo is “De Keizer” na al die jaren nog altijd aan Amby verbonden.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|