Het Torenfonds ter restauratie van de H. Walburgakerk - deel 1
Op Amiepedia kunt u lezen, dat de huidige kerk dateert uit 1866, in 1927 en 1956 is uitgebouwd en dat er in 2017 groot kerkherstel is gepleegd.
Tussen 1866 en 2017, met name vanaf 1992, vindt een grootschalige restauratie van de H. Walburgakerk plaats, die financieel mede wordt mogelijk gemaakt door het Torenfonds. In dit artikel gaan we dieper in op dit Fonds en de initiatieven om (veel) geld bij elkaar te brengen.
Wat er aan vooraf gaat
Al in de jaren 1980 van de vorige eeuw is duidelijk dat de kerk dringend een opknapbeurt behoeft. Het Bisdom Roermond, afdeling Economie en Bouwzaken, schakelt de Stichting Monumentenwacht Limburg in en zij brengen in november 1990 een rapport uit waarin alle gebreken worden opgesomd. Het slechtst eraan toe zijn de lei- en bitumenbedekking van de diverse daken, de torenconstructie, het voeg- en metselwerk en de beglazing.
De oprichting van het Torenfonds
Het Parochiebestuur bestudeert het rapport uit november 1990. Zij nemen er ruim de tijd voor en op 30 december 1991 wordt door Pastoor J. van de Asdonk een vergadering uitgeschreven, die op 9 januari 1992 plaatsvindt. Het belangrijkste agendapunt is het bijeenbrengen van geld voor de restauratie van de toren. Feitelijk is dit de oprichtingsvergadering van het Torenfonds. Een comité ziet het levenslicht met als belangrijkste bestuurders de heer Jack Dassen als voorzitter, de heer Theo Schreuders als secretaris en de heer Breur Kostons als penningmeester. Er komt een aparte bouwcommissie onder leiding van de heer H. Darding.
Het comité gaat voortvarend te werk en vraagt op 10 januari 1992 een startkapitaal aan het Parochiebestuur. Kort daarna wordt ƒ 10.000,- (guldens nog) beschikbaar gesteld. Vanaf nu kiest het comité voor de naam “Stichting Torenfonds Sint Walburga i.o.” (in oprichting).
Het comité bestaat uit twaalf heren en één dame: mevrouw Bea Lexis -Lousberg. Op de agenda van de eerstkomende vergadering staat “Meer dames in het comité” en men gaat op zoek naar geschikte kandidaten. Mevrouw Ine Dassen treedt in maart 1992 toe. De huiskamer van mevrouw Lexis-Lousberg wordt de vaste vergaderruimte van het Torenfonds. Kort na het bekendmaken van het Torenfonds en haar doelstelling om geld bijeen te brengen voor restauratie, stromen er spontaan giften binnen en ontvangt elke schenker een persoonlijke bedankbrief van secretaris Theo Schreuders.
We spraken Arno en Timo, de zonen van de secretaris. “Onze pa was net met de Vut en vroeg zich af hoe hij de vrije tijd zou gaan invullen. Hij had diverse administratieve functies vervuld bij grote ondernemingen, zoals correspondent met binnen- en buitenlande relaties. Bij de H. Walburgakerk was hij geen onbekende. Toen hij op de oprichtingsvergadering secretaris werd, viel alles op z’n plek.” Timo Schreuders: “Ik woonde nog thuis en herinner me dat Pa er erg veel tijd in stopte. Bij de start van het Torenfonds werd alle correspondentie gedaan op de elektrische typemachine. Rond 1994 verscheen weliswaar de eerste computer, maar zat het vele werk er al grotendeels op.” De Vastelaovend van 1992, in het bijzonder de Optoch van Amie, verdient vermelding. Er loopt een groep mee die het Torenfonds uitbeeldt. Zij winnen de 1e prijs ad ƒ 50,- en schenken het bedrag aan het Torenfonds. De contactpersoon van de groep is de heer J. Bremen. Hij ontvangt een bedankbrief van de secretaris.
Op 16 april 1992 wordt de Stichting Torenfonds Sint Walburga officieel door het passeren van de oprichtingsakte bij de notaris. Tevens vindt de inschrijving in het Stichting-register van de Kamer van Koophandel plaats.
Het Comité van Aanbeveling
Een officiële stichting krijgt extra glans en autoriteit door een Comité van Aanbeveling te benoemen. Naast Pastoor J. van de Asdonk neemt Burgemeester Mr. Ph.J.I.M. Houben als eerste plaats in dit comité. Pater Th. Hustin, Provinciaal Overste der Montfortanen en de heer Dr. A. Knols, directeur van Verpleegkliniek De Zeven Bronnen, volgen snel. Het toenmalige 2e Kamerlid en de latere Gouverneur van Limburg, de heer L.J.P.M. Frissen, treedt eveneens toe. Bij het Bisdom Roermond vangt de Stichting bot. Op 13 april 1992 is er een zware aardbeving in Roermond en raken ruim 70 kerken en andere gebouwen van het Bisdom beschadigd. Bij monde van Vicaris-Generaal Maessen wordt begrip gevraagd voor het standpunt niet in het Comité van Aanbeveling te zullen plaatsnemen. Met de komst van de heer Drs. G.J. Beijer, voorzitter van de Raad van Bestuur van Macintosh en mevrouw notaris Mr. J.A.M. Druncks is het Comité van Aanbeveling compleet.
De Fondsenwerving
Actief wordt nagedacht over acties om geld binnen te krijgen en de meest opvallende is die van de verkoop van reproducties van tekeningen, die de kerk van Amby in de 19 eeuw uitbeelden.
De tekeningen zijn eigendom van de Parochie Amby en op vier tekeningen is, dichtbij of veraf, de kerk te zien.
Het betreft de oude kerk die in 1866 heeft plaatsgemaakt voor de huidige H. Walburgakerk.
Uit het Torenfonds-archief blijkt niet op welke wijze de keuze voor deze prenten tot stand is gekomen c.q. er alternatieven zijn besproken.
De kleurenprenten zijn getekend door Frederic Cornelis Marie Pichot, burgemeester van Maastricht, Vredesrechter en burgemeester van Amby. Hij leefde van 1784 tot 1845 en was gehuwd met Jonkvrouwe Cornelia Eleonora van Slijpe. Hij woonde op Huize Severen. Hij is tevens de ontdekker van de vierde prent van deze serie en heeft deze als zodanig gesigneerd.
Ze verschijnen als prentbriefkaarten - zowel in kleur als zwart-wit - en als luxe set van vier lithografische afbeeldingen. De oplage is 100 genummerde sets, die persoonlijk worden gesigneerd door Pastoor J. van de Asdonk. Aan deze set van vier tekeningen hangt een stevig prijskaartje van ƒ 500; de kosten van het inlijsten nog niet meegeteld.
Op 26 oktober staat er een verkoopstand voor het stadhuis van Maastricht en vinden de prentbriefkaarten gretig aftrek.
Los van deze prentenactie ontstaan er diverse initiatieven om geld te verwerven zoals kienen, loterijen, de verkoop van leien voor het kerkdak en een Luikse Markt. Aan de kinderen van Amby wordt gevraagd om tekeningen van de kerk te maken; de vier mooiste verschijnen als prentbriefkaart.
Vermeldenswaardig is zeker ook dat aan de Bisschop van Eichstätt een financiële bijdrage wordt gevraagd. Zoals beschreven in het artikel Amby en Eichstätt; hun verbondenheid met de H. Walburga - Amiepedia is er een sterke band tussen Eichstätt en Amby. Een afvaardiging van het kerkbestuur en Pastoor van de Asdonk gaan op bezoek bij Bisschop Braun van Eichstätt. Zij keren terug met een cheque van DM 5.000,-; naar de toenmalig wisselkoers goed voor ƒ 5.625,25. Het bouwcomité betrekt Architectenbureau Satijn bij het herstel en voert diverse gesprekken over de aanpak. Hierbij worden diverse aannemers en andere specialisten geraadpleegd. Al snel is duidelijk dat het herstel zeker ƒ 600.000,- gaat kosten.
In oktober 1992 verschijnt een notitie van het Kerkbestuur, waarin is vastgelegd dat zij de eindverantwoordelijkheid hebben voor het herstel van de kerk, hierbij geadviseerd door de Bouwcommissie. De architect Satijn werkt in opdracht van het Kerkbestuur. De taak van het Torenfonds is het bijeenbrengen van de gelden om het herstel mogelijk maken. Blijkbaar was het nodig om dit aan alle partijen duidelijk te maken c.q. op scherp te zetten.
Adoptie van de restauratie
Begin april 1993 start een nieuwe actie, gericht aan de inwoners van Amby, om een gedeelte van de restauratie van de kerk te adopteren. De grootste post is de revisie van de Kerkhaan en het Kruis; hiervoor is ƒ 5.000,- benodigd. De ladderhaken op het schip van de kerk zijn te adopteren voor ƒ 45,- per stuk. Ook kunnen één of meer dakleien worden geschonken en de schenkers ontvangen een fraai certificaat. Op 18 april brachten de beide acties al ƒ 15.000,- op. Sinds de start van het Torenfonds, een jaar geleden, brachten alle acties al meer dan ƒ 100.000,- op.
De officiële start van de restauratie is op zondag 18 april 1993 met een H. Mis, in aanwezigheid van o.a. het volledige Comité van Aanbeveling.
Start van de werkzaamheden
Men gaat voortvarend te werk: eind april 1993 staat de kerktoren geheel in de steigers. Op vrijdag 6 juni worden het Kruis en de Haan onder toeziend oog van veel genodigden teruggeplaatst, nadat eerst de Haan tijdens het Communiefeest op 6 mei 1993 door Pastoor van de Asdonk is gezegend.
Het vervolg
In het tweede artikel van het Torenfonds komt een verslag van de restauratiewerkzaamheden aan de H. Walburgakerk. We verklappen alvast dat door voornamelijk de inwoners van Amby het formidabele bedrag van ƒ 250.000 is bijeen gebracht. Zie hiervoor Het Torenfonds ter restauratie van de H. Walburgakerk – deel 2.
| Bronnen, noten en/of referenties
Tekst
Foto's
|