Ravenhof

De Ravenhof, of Scheversteinhof, was een ridderlijk kasteel gelegen te Amby en was gelegen ten zuiden van de Heukel aan de voet van een plateau. Deze ligging verzekerde, evenals bij het iets noordelijker gelegen Huize Severen, de watervoorziening van de grachten. Soms wordt het huis verward met het iets noordelijker gelegen achttiende-eeuwse Gravenshof dat in gewijzigde vorm nog steeds bestaat.

Uitsnede Grote kaart van de belegering van Maastricht, 1632, plaat 5. Linksboven zien we het huijs van Jonkheer Raeff te midden van veel oorlogsgeweld. de Hollanders hadden hier hun kamp namelijk opgeslagen. Rechtsbeneden de vijand die Amby letterlijk, met de grond gelijk maakte. (bron: www.geheugenvannederland.nl)

Beschrijving

Het complex bestond uit een omgracht kasteel met pachtboerderij. Op de Tranchotkaart van 1806 en het kadastrale minuutplan van omstreeks 1825 is een dubbel omgracht complex te zien met een solitair huis in een vijver en twee langgerekte dienstvleugels op de voorburcht. De toegangsweg lag ten oosten van het complex en voerde eerst langs de vijver van het kasteel naar de doorgangspoort van het zuidelijke haakvormige dienstgebouw.

In de 18e eeuw was op de boerderij een brouwinstallatie aanwezig. Dit kwam vrij regelmatig voor op grote boerderijen en hoeft niet altijd bedoeld te zijn voor de verkoop, maar ook voor eigen gebruik.

Het was een riddergoed, dat de bezitter recht gaf toegelaten te worden tot de ridderschap van het Land van Valkenburg, welke weer deel uitmaakte van de Landen van Overmaas. Eenmaal toegelaten tot dit ridderschap had men een stem in het landbestuur. Amby viel destijds onder de schepenbank Meerssen welke resorteerde onder het Land van Valkenburg. Het is niet bekend wanneer het kasteel is gebouwd. Wel is bekend dat Jean Rave van Amby in 1570 tot de ridderschap werd toegelaten. De laatste nazaat, Jean Alexander Rave , stierf in 1703 zonder nakomelingen. Het kasteel kwam toen in handen van de familie Mewen, die het tot 1822 bewoonde. In dat jaar huwde Pauline de Billeh - Valensart, wied moeders de laatste afstammeling was van de familie Mewen, met Vicomte Charles Vilain XIV. De Ravenof werd rond 1850 afgebroken, waarschijnlijk vanwege bouwvalligheid. Er is een aquarel van 'het huis van Jonker Raaf' bewaard gebleven uit 1840, zie afbeelding, met een summiere beschrijving van het kasteel aan de achterzijde.

 
aquarel Ravenhof 1840 (bron: Mes W., Snackers J., Veldman W., 1998, Amby, Maastrichts silhouet deel 47, Maastricht)
 
Aquarel uit 1845 van de Ravenhof, geschilderd door Van der Noordaa of Van Gulpen. Net voordat de sloop plaatsvond.

Bokkenrijder

In de 18e eeuw woonde er een knecht op de boerderij, Dirk Ruijters, die uit de contreien van Heerlen kwam en daar gezocht werd omdat hij deel zou uitmaken van de bende die later bekend werd als de bokkerijdersbende. Deze Dirk, ook wel Konijnen Dirk genaamd, is gevlucht en in Amby op de Ravenhof terechtgekomen. Mogelijk was hij onderweg naar Maastricht om zich aan te sluiten bij een daar gelegerd garnizoen in de hoop om zo aan de aandacht van de drossaard van Heerlen te ontglippen. Dit is een bekende 'vluchtroute' die veel bokkerijders probeerden. Of hij ooit in Maastricht is aangekomen weten we niet. Feit is wel dat hij uiteindelijk terecht kwam op de Ravenhof, waar hij uiteindelijk werd opgepakt en de doodstraf kreeg. Hij kreeg de galg. Zie het artikel Bokkenrijders.

Andere benamingen

Begin 20e eeuw bouwde H. Hermens, broer van oud burgemeester Hermens, het herenhuis Ravecamp aan de Ambyerstraat Zuid. De naam Rave verwijst naar de adelijke familie Rave en camp naar kamp, oud Nederlands voor veld. Vaak werd hiermee een omheinde akker bedoeld, vaak bedoeld voor hennep (touw), hop, etc.

Overigens werd het kasteel ook Scheversteinhof genoemd. Scheverstein is oud Limburgs voor leisteen (schilfersteen). Het is dus aannemelijk dat men in het kasteel leisteen had verwerkt, in de muren en/of dak. Let op, in Scharn lag ook een Scheversteinhof in de buurt van de Akersteenweg.

Zie ook